Czytelnik planuje rozpocząć pracę w firmie, w której obowiązuje czas pracy zwany potocznie czterobrygadowym. Na forum Gazety Prawnej zwrócił się z pytaniem, w jaki sposób pracodawca powinien ustalać czas jego urlopu oraz dni wolnych?

PROBLEM
Rozpoczynam pracę w firmie, w której na zmianę pracują cztery brygady. Jeszcze nigdy nie spotkałem się z takim systemem pracy. Obawiam się, czy nie będę musiał pracować przez cały tydzień na okrągło, nie mając żadnej szansy na otrzymanie dni wolnych. Pracownicy już zatrudnieni w tej firmie powiedzieli mi, że taki system pracy jest dla nich korzystny. Twierdzą, że jednego dnia pracują trzy brygady na zmiany, a czwarta odpoczywa. Ponieważ zakład działa przez siedem dni tygodnia po 24 godziny, więc nie za bardzo wiem, kiedy mi wypadnie wolny dzień za niedzielę czy święta.
CZYTELNICY RADZĄ
Anna: W prawie pracy nie istnieje pojęcie czterobrygadowego systemu czasu pracy. Z takim pojęciem można się spotkać tylko w języku potocznym. Twoi koledzy z firmy mówią prawdę, że trzy brygady pracują każdego dnia, zaś czwarta ma wolne.
Paweł: Nie możesz pracować więcej niż 8 godzin. W twojej firmie musi być pięciodniowy tydzień pracy liczący przeciętnie 40 godzin.
PIP WYJAŚNIA
Pracownicy świadczący pracę w czterobrygadowej organizacji czasu pracy zatrudnieni są w podstawowym systemie czasu pracy, a co za tym idzie, nie mogą pracować więcej niż 8 godzin na dobę oraz przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym czterech miesięcy. Pracownik, który jest zatrudniony w tym systemie organizacji czasu pracy, w każdym okresie rozliczeniowym powinien mieć taką liczbę dni wolnych od pracy, jaka wynika ze zsumowania liczby niedziel i świąt (przypadających w innych dniach niż niedziela) oraz dni wolnych od pracy wynikających z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, których w okresie rozliczeniowym jest tyle, ile pełnych tygodni pracy w tym okresie.
Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy powinien mieć, co do zasady, niedziele i święta wolne od pracy. W przypadku jednak organizacji czterobrygadowej, która zakłada pracę na trzy zmiany, praca w niedziele i święta jest dozwolona. W zamian za nią pracodawca musi udzielić pracownikowi dnia wolnego od pracy w terminie sześciu dni poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli. Jeśli nie jest to możliwe - do końca okresu rozliczeniowego, a za pracę w święto - do końca okresu rozliczeniowego. Jeśli udzielenie dnia wolnego we wskazanych wyżej terminach nie byłoby możliwe, pracodawca powinien wypłacić pracownikom 100-procentowy dodatek do wynagrodzenia z tytułu pracy w tym dniu.
Urlopu wypoczynkowego udziela się w przeliczeniu na godziny, przy czym jeden dzień urlopu odpowiada ośmiu godzinom pracy. Pracownik zatem, który ma prawo do 20 dni w roku kalendarzowym, ma w rzeczywistości prawo do 160 godzin urlopu, a pracownik, który ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego, ma w rzeczywistości prawo do 208 godzin takiego urlopu. Urlopu wypoczynkowego udziela się bowiem w dni, które są dla pracownika, zgodnie z obowiązującym go harmonogramem czasu pracy, dniami pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym liczbie zaplanowanej na te dni pracy.