Pracownicy przebywający na urlopach są często zainteresowani podjęciem pracy w tym okresie. To, czy pracownik może łączyć korzystanie z urlopu z pracą, zależy od rodzaju tego urlopu.

Urlop stanowi zwolnienie od świadczenia pracy przysługujące pracownikowi. Uprawnienie to nie ma jednolitego charakteru i może występować w różnej postaci. Kodeks pracy zna pojęcie urlopu: wypoczynkowego, bezpłatnego, macierzyńskiego i wychowawczego. Cechą różniącą poszczególne rodzaje urlopów jest ich przeznaczenie.

Zasadniczo urlop wiąże się z prawem pracownika do korzystania z niego oraz obowiązkiem pracodawcy udzielenia takiego zwolnienia. Odstępstwo w tym zakresie stanowi urlop bezpłatny, z którego pracownik może skorzystać za zgodą pracodawcy.

Urlop stanowi z reguły okres nieświadczenia pracy, ale - poza pewnymi wyjątkami - pracownik może w jego trakcie wykonywać inną pracę.

Istota urlopu wypoczynkowego wynika z samej jego nazwy. Jest to zwolnienie od wykonywania pracy przeznaczone na wypoczynek i zregenerowanie sił. Zasadniczo powinno się korzystać z tego urlopu zgodnie z jego przeznaczeniem. Kodeks pracy nie określa jednak sposobu wykorzystania urlopu wypoczynkowego, pozostawiając kwestię zagospodarowania czasu uprawnionemu pracownikowi.

W celu ustalenia, czy w trakcie tego urlopu możliwe jest wykonywanie pracy, należałoby poczynić kilka uwag ogólnych. Nie ulega wątpliwości, że urlop wypoczynkowy stanowi jedno z podstawowych uprawnień pracowniczych, które zagwarantowane zostało nie tylko w kodeksie pracy, ale także w przepisach rangi konstytucyjnej. Jest to uprawnienie o charakterze osobistym, w związku z czym niemożliwe jest przeniesienie urlopu na inną osobę ani zrzeczenie się prawa do niego. Celem tego urlopu jest wypoczynek, a więc powinien być on wykorzystany w naturze. Konsekwencją tego jest ograniczenie stosowania odpowiednika pieniężnego w zamian za urlop tylko do sytuacji, gdy dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Przepisy prawa nie ograniczają jednak swobody pracownika w zakresie decydowania o sposobie spędzenia urlopu. Nie zakazują również wykonywania w tym czasie innej pracy, a pracodawca nie ma zasadniczo podstaw do ingerowania w sposób korzystania z tego uprawnienia. Podstawa odwołująca się do naruszenia przez pracownika obowiązku dbałości o dobro pracodawcy z reguły nie znajdzie tu zastosowania, chyba że rzeczywiście dojdzie do zagrożenia lub naruszenia interesu pracodawcy (np. pracownik podjął w czasie urlopu pracę sprzeczną z zakazem konkurencji).

Podstawa prawna
Art. 152, art. 174, art. 180, art. 1821, 186, art. 1868 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).