Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa gwarantuje kobietom w ciąży, zwalnianym z pracy w związku z likwidacją lub upadłością pracodawcy, prawo do zabezpieczenia społecznego zarówno po urodzeniu dziecka, jak i przez okres pozostawania bez pracy w okresie ciąży. Czy tryb rozwiązania stosunku pracy ma znaczenie?
Artykuł 30 ust. 3 powyższej ustawy stanowi, iż ubezpieczonej będącej pracownicą, z którą rozwiązano stosunek pracy w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i której nie zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W celu otrzymania zasiłku powinna ona wystąpić do ZUS ze stosownymi dokumentami, w tym z: zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym stan ciąży w okresie zatrudnienia; zaświadczeniem powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia oraz świadectwem pracy lub innym dokumentem potwierdzającym rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Czy takim dokumentem może być jedynie oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, czy także porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę.
W moim przekonaniu mogą być to oba wymienione dokumenty. Ustawa zasiłkowa nie określa trybu, w jakim rozwiązanie stosunku pracy musi nastąpić, stanowiąc jedynie, że rozwiązanie to ma nastąpić z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Dlatego też porozumienie rozwiązujące umowę o pracę, zawarte pomiędzy stronami w związku z likwidacją lub upadłością pracodawcy, również stanowi dokument potwierdzający prawo kobiety w ciąży do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jednak, w celu uniknięcia ewentualnych wątpliwości, taki dokument powinien precyzyjnie wskazywać na przyczyną rozwiązania umowy o pracę.
Taka interpretacja poparta jest także analizą przepisów tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych, które stanowią, że ustawę stosuje się zarówno do sytuacji wypowiedzenia pracownikom umowy o pracę lub jej rozwiązania na mocy porozumienia stron, jeżeli wynika to z przyczyn niedotyczących pracowników. Ustawodawca potwierdza więc, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę w określonych okolicznościach, rodzące po stronie pracowników szczególne uprawnienia, należy rozumieć zarówno jako jej rozwiązanie za wypowiedzeniem, jak i rozwiązanie na mocy porozumienia stron, jeżeli rozwiązanie to związane było z tymi szczególnymi okolicznościami.