Zmiana formy organizacyjno-prawnej pracodawcy nie stanowi podstawy do zaprzestania wypłaty składników wynagrodzenia ustalonych w regulaminie.
ORZECZENIE
Powodowie - Andrzej B., Adam M. i Henryk K. - pracowali w Cementowni Nowa Huta w Krakowie. Było to przedsiębiorstwo państwowe, które w 1995 roku zostało przekształcone w spółkę akcyjną. Pomimo zmiany organizacyjno-prawnej, pracodawca nie dokonał wypowiedzenia obowiązującego wówczas regulaminu wynagradzania. Zgodnie z nim, pracownikom cementowni przysługiwała premia z zysku (nagroda) za okres kalendarzowy od 1 stycznia do 31 grudnia. Do 1995 roku takie nagrody były wypłacane. Natomiast po przekształceniach wypłat zaniechano. Powodowie uważali, że nagroda im się należy i zażądali zapłaty zaległych premii (średnio po około 15 tys. zł).
Pozwana cementowania twierdziła, że regulamin wygasł z mocy prawa. Sąd I instancji przyznał rację powodom, stwierdzając że pomimo przekształceń regulacje płacowe nadal obowiązują, bo nie zostały wypowiedziane zgodnie z przepisami prawa pracy. Sąd II instancji podzielił to stanowisko. Uznał, że zmiana formy organizacyjnej nie wpłynęła na obowiązujące w cementowni zasady wynagradzania. Cementownia zaskarżyła ten wyrok skargą kasacyjną.
Sąd Najwyższy ją oddalił. W uzasadnieniu wskazał, że regulamin wynagradzania obowiązujący w przedsiębiorstwie państwowym, zgodnie z przepisami kodeksu pracy (dział XI) z dniem 26 listopada 1994 r., przekształcił się z mocy prawa, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 113, poz. 547 ze zm.), w zakładowy układ zbiorowy pracy. Dlatego zgłoszone przez powodów żądanie wypłaty z zysku miało umocowanie w przepisach prawa. Sąd wskazał, że obecnie o przyznaniu nagrody decydują inne organy pozwanej cementowni - nie te wskazane w regulaminie. Sposób podziału zysku zapisany w regulaminie jednak jest taki sam jak przed przekształceniem cementowni.
Sąd stwierdził, że charakter roszczeniowy tego składnika wynagrodzenia, a więc możliwość dochodzenia go w drodze procesu, wynika z regulaminu. W sytuacji gdy zakładowe przepisy płacowe zawierają wyszczególnione, możliwe do skontrolowania przesłanki przyznania świadczenia (tak było w tym przypadku), to składnik wynagrodzenia nabywany na podstawie tych przepisów ma charakter roszczeniowy.Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lipca 1998 r. (I PKN 235/98, OSNApiUS 1999/15/488).
Natomiast w wyroku z 6 czerwca 2000 r, (I PKN 705/99, OSNP 2001/24/713) stwierdził, że premia przewidziana w regulaminie wynagradzania, której wypłata uzależniona jest od jej uruchomienia i szczegółowego ustalenia warunków premiowania przez pracodawcę do czasu wykonania tych czynności, jest tzw. premią uznaniową (nagrodą).
Sygn. akt I PK 61/07
MARIA SANKOWSKA