O zbawiennym działaniu słońca, zwłaszcza po długich miesiącach zimy, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Promienie słoneczne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania każdego żywego organizmu. Nie można jednak zapominać, że promieniowanie słoneczne to również realne zagrożenia dla skóry zawłaszcz poprzez działanie promieniowania podczerwonego i ultrafioletowego.

Największym problemem jest słoneczne promieniowanie ultrafioletowe. Są dwa typy promieniowania:

- UVA (promieniowanie typu A), które nie jest absorbowane przez ozonową powłokę ziemi. Wnika ono głęboko w skórę i znacznie przyczynia się do jej starzenia. Wbrew wcześniejszym opiniom, to właśnie ono jest głównym powodem zachorowań na raka skóry,
- UVB (promieniowanie typu B) jest częściowo filtrowane przez powłokę ozonową. Oddziałuje ono przeważnie na powierzchnię skóry i jest główną przyczyną poparzeń słonecznych. Zwiększoną jego liczbę w ostatnich latach wiąże się bezpośrednio z tzw. dziurami ozonowymi.

W Polsce promieniowanie UVB jest najsilniejsze, a tym samym najgroźniejsze na przełomie czerwca i lipca. Szczególnie należy na nie uważać w górach, natomiast obszary północnej Polski należą do najmniej słonecznych. Natomiast natężenie promieniowania UVA jest takie samo przez cały rok i przenika również przez szyby oraz chmury.

Opalanie z umiarem

Jeżeli chcemy mieć ładną opaleniznę, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Przede wszystkim unikać słońca między 10.00 a 15.00 godziną. Nie ma także skuteczniejszej metody przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, niż stosowanie odpowiednich kremów z filtrami. O nich nie powinniśmy zapominać także w dni bardziej pochmurne. Zwłaszcza osoby o jasnej karnacji z duża ilością piegów, pieprzyków i różnego rodzaju znamion powinny szczególnie dbać o ochronę swojej skóry.

Rynek balsamów do opalania stale rośnie, a firmy kosmetyczne prześcigają się w wymyślaniu coraz to nowych wynalazków. Mamy, więc do wyboru mleczka nie tylko o różnych stopniach ochrony, ale i w różnych formach – zapachowe, bezzapachowe, białe, kolorowe, wodoodporne, w sprayu, w piance.

Jeżeli jednak dojdzie do poparzenia słonecznego, a skóra nabiera czerwonego koloru i pojawia się uczucie pieczenia oraz swędzenia warto zastosować kosmetyki o działaniu kojącym i łagodzącym. Większość z nich zawiera pantenol i alantoinę. Dzięki tym substancją zmniejsza się napięcie skóry, a także zapobiega ewentualnemu łuszczeniu się poparzonej skóry. Z domowych sposobów warto wypróbować maseczkę zrobioną z serka homogenizowanego zmieszanego ze startym świeżym ogórkiem.

Uwaga na czerniaka

Najgroźniejszym powikłaniem spowodowanym m.in. zbyt intensywnym opalaniem jest rak skóry, który w Polsce stanowi ok. 10 proc. wszystkich nowotworów złośliwych. Oznacza, to, że każdego roku rozpoznaje się około 10 tys. nowych przypadków. Niepokojące jest to, że śmiertelność w przypadku zachorowania na nowotwory skóry jest wciąż zbyt duża biorąc pod uwagę, że zmiany te można wykrywać w stadium, gdy choroba ta jest uleczalna prawie w 100 proc.

Nowotwory skóry można podzielić na dwie grupy –czerniaki i nowotwory nieczerniakowe. Jeden na 10 pacjentów z nowotworami skóry cierpi na czerniaka. Najczęściej pojawia się on w obrębie tułowia, ale może także wystąpić po wewnętrznej stronie dłoni, podeszwy stopy, a nawet oku. Czerniak jest groźny, jednak wcześnie wykryty (zmiany na skórze łatwo zauważyć) jest praktycznie wyleczalny. Trzeba jednak pamiętać, że rozwija się on bardzo szybko i ma tendencję do przerzutów.

Wczesne wykrycie raka skóry jest jedyną szansą na wyleczenie, stąd tak ważną rolę pełni dokłada obserwacja skóry. Zwłaszcza osoby z tzw. grup ryzyka (genetyczne uwarunkowania, jasna karnacja, wiek między 50-60 lat) powinny same regularnie kontrolować swoją skórę.



Bezpieczne dzieci

Dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie promieni słonecznych. Aż 50-80 proc. uszkodzeń spowodowanych promieniami UV powstaje właśnie w okresie dzieciństwa i dojrzewania. Skóra najmłodszych osób jest znacznie częściej eksponowana na działanie szkodliwego promieniowania. W dzieciństwie pochłaniamy 3 razy więcej promieniowania UVB niż w przeciągu reszty życia. W tym okresie skóra jest poddawana częstym, nagłym i intensywnym ekspozycją na słońce, do czego zwłaszcza delikatna skóra dzieci nie jest przygotowana. Efekty szkodliwego działania słońca w dzieciństwie mogą być widoczne nawet w dojrzałym wieku.
Ze względu na delikatność skóry dzieci oraz ich niezwykłą aktywność (częste kąpiele, zabawy w pisaku, wycieranie ręcznikiem) szczególnie w okresie wakacyjnym należy kremować je produktami chroniącymi przez szkodliwym działaniem słońca. Najlepiej używać kremów bardziej odpornych od produktów przeznaczonych dla dorosłych oraz stosować je co najmniej co dwie godziny i po każdej kąpieli.

ZALECANE NUMERY FILTRÓW W KREMACH
Fototyp skóry
1-3 dzień opalania
4-6 dzień opalania
I
30-35
2-30
II
20-30
15-20
III
12-20
10-12
IV
8-12
4-8













10 zasad bezpiecznego przebywania na słońcu:
1. nie narażać dzieci poniżej 3 roku życia na bezpośrednie działanie promieni słonecznych,
2. unikać przebywania na słońcu między godziną 10.00 a 15.00,
3. oprócz stosowania produktów z filtrami ochronnymi należy pamiętać także o założeniu dziecku koszulki, czapki i okularów przeciwsłonecznych,
4. stosować preparaty do ochrony przeciwsłoneczne dostosowane do intensywnej aktywności dziecka (odporne na słońca, piasek, pot),
5. filtry ochronne nakładać na 30 minut przez wyjściem na słońca,
6. co 2-3 godziny powtarzać aplikację kremu z filtrem,
7. grubsza warstwa kremu powinna być nakładana na policzki,
8. szczególnie chronić ramiona, twarz, nos, ustaw i szyję,
9. dzieci powinny być objęte ochrona przez cały czas przebywania na świeżym powietrzu,
10. w czasie przebywania na słońcu pamiętać o wypijaniu odpowiedniej ilości napojów.