Zdarzają się sytuacje, że po okresie przestoju w firmie pracownik korzysta z urlopu wypoczynkowego. Powstaje wówczas problem, czy okres przestoju wpływa na mechanizm obliczania wynagrodzenia urlopowego oraz jak obliczyć pensję za ten czas.
Sposób ustalania wynagrodzenia za czas urlopu po okresie przestoju zależy w głównej mierze od charakteru składników pensji pracownika oraz od okresu i czasu trwania przestoju.
Wynagrodzenie stałe
Przestój nie ma wpływu na wysokość i sposób ustalania wynagrodzenia urlopowego w sytuacji, gdy pracownik wynagradzany jest według stałych stawek miesięcznych bądź godzinowych. Nie wpływają one bowiem na wynagrodzenie przestojowe. Za czas przestoju pracownik otrzymuje taką pensję, jaka by mu przysługiwała w przypadku przepracowania pełnego miesiąca. Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej kwocie również w wynagrodzeniu urlopowym uwzględnia się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
Wynagrodzenie zmienne
Odmienne zasady obowiązują przy ujmowaniu w podstawie urlopowej wynagrodzenia zmiennego. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc uwzględnia się bowiem w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli ulegają znacznym wahaniom - nawet z 12 miesięcy. W tym przypadku okres przestoju wpływa na sposób ustalania wynagrodzenia urlopowego.
A zatem, jeśli przez pełny miesiąc bądź miesiące kalendarzowe poprzedzające urlop pracownik nie świadczył pracy z powodu przestoju, wówczas ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego pomijamy te miesiące, uwzględniamy natomiast kolejne.
Jeżeli jednak w którymś z miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania z urlopu wypoczynkowego pracownik świadczył pracę choćby przez jeden dzień, a przez resztę miesiąca pozostawał w gotowości do niej, wówczas przy ustalaniu podstawy urlopowej nie pomija się tego miesiąca, a w podstawie wymiaru uwzględnia się pensję przysługującą za czas faktycznego świadczenia pracy.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego nie bierze się jednak pod uwagę wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju.
Jak obliczyć
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze stałych składników wynagrodzenia oblicza się, dzieląc podstawę wymiaru wynagrodzenia ze stałych składników przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w miesiącu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, a następnie mnożąc tak otrzymane wynagrodzenie za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu wypoczynkowego, gdyby z niego nie korzystał.
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze zmiennych składników wynagrodzenia oblicza się, dzieląc podstawę wymiaru, tj. łączną sumę wynagrodzeń zmiennych, przez liczbę godzin przepracowanych w okresie trzech (lub w przypadku znacznych wahań w wysokości elementów pensji - 12 miesięcy), a następnie mnożąc wynagrodzenie za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu wypoczynkowego, gdyby z niego nie korzystał.
PRZYKŁAD
SYSTEM AKORDOWY
Pracownik w listopadzie 2007 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym przez pięć dni (40 godzin). Jak ustalić wynagrodzenie urlopowe, jeśli pracownik jest zatrudniony w systemie pracy akordowej, a w sierpniu przez dziesięć dni nie świadczył pracy z powodu przestoju?
Akordy jako zmienny składnik wynagrodzenia przyjmujemy do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego z okresu trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik przebywał na urlopie. Zatem bierzemy pod uwagę wynagrodzenie akordowe wypłacone w październiku, wrześniu i sierpniu 2007 r.
Załóżmy, że w tych miesiącach otrzymał wynagrodzenia akordowe:
- w październiku 2007 r. - 2750 zł,
- we wrześniu 2007 r. - 2500 zł,
- w sierpniu 2007 r. - 2220 zł.
Dodatkowo w sierpniu za 10 dni przestoju pracownik otrzymał 723 zł.
Sumujemy wynagrodzenia akordowe wypłacone w październiku, wrześniu i sierpniu. Pensję za czas przestoju pomijamy:
2750 zł + 2500 zł + 2220 zł = 7470 zł.
Następnie sumujemy czas faktycznie przepracowany w tych miesiącach (nie uwzględniamy oczywiście czasu przestoju w sierpniu):
184 godziny + 160 godzin + 96 godzin = 440 godzin.
Ustalamy średnie wynagrodzenie za jedną godzinę ze zmiennych składników wynagrodzenia. W tym celu sumę akordów z trzech miesięcy dzielimy przez liczbę godzin przepracowanych przez te trzy miesiące:
7470 zł : 440 godzin = 16,98 zł/godz.
Obliczamy wynagrodzenie za urlop ze zmiennych składników wynagrodzenia. Stawkę za jedną godzinę urlopu ze zmiennych składników wynagrodzenia mnożymy przez liczbę godzin urlopu:
16,98 zł/godz. x 40 godzin = 679,20 zł.
Pracownik za czas urlopu powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 679,20 zł.
PRZYKŁAD
STAŁE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA
W październiku 2007 r. pracownik przebywał siedem dni na urlopie wypoczynkowym. Jak ustalić wynagrodzenie urlopowe, jeśli w sierpniu przez pięć dni pracownik nie świadczył pracy z powodu niezawinionego przestoju, a na jego pensję składa się płaca zasadnicza w stałej kwocie 2000 zł?
Fakt nieświadczenia w sierpniu pracy z powodu przestoju przy stałych składnikach pensji nie ma wpływu na wysokość przysługującego mu za czas urlopu wynagrodzenia.
Za październik pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 2000 zł, a więc tyle, ile dostałby, gdyby przepracował cały miesiąc.
PRZYKŁAD
ZMIENNE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA
Pracownik w listopadzie 2007 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym. Na jego wynagrodzenie składa się płaca zasadnicza ustalona w stawce miesięcznej 3200 zł oraz zmienne premie miesięczne. Jak ustalić podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego, jeśli we wrześniu przez pięć dni pracownik nie świadczył pracy z powodu przestoju?
Do wyliczenia podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy przyjąć wynagrodzenie wypłacone mu w październiku, wrześniu i sierpniu 2007r. Natomiast wrześniowe wynagrodzenie przestojowe trzeba pominąć.
6 KROKÓW
USTALANIA WYNAGRODZENIA URLOPOWEGO POPRZEDZONEGO PRZESTOJEM
1. Ustal charakter składników wynagrodzenia pracownika
2. Jeśli na wynagrodzenie pracownika składają się zmienne elementy pensji, określ, czy w okresie 3 (12) miesięcy pracownik nie świadczył pracy z powodu przestoju
3. Ustal czas przestoju
4. W podstawie urlopowej pomiń pełne miesiące pozostawania w gotowości do pracy, a weź pod uwagę te, w których przez choćby jeden dzień pracował
5. Podstawę wynagrodzenia urlopowego podziel przez liczbę godzin faktycznego świadczenia pracy, nie bierz pod uwagę liczby godzin przestoju
6. Oblicz wynagrodzenie urlopowe
DOROTA TWARDO
PODSTAWA PRAWNA
■ Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 12 z późn. zm.).