Zwolnienia monitorowane, zwane też outplacement, polegają na oferowaniu pracownikom zwalnianym z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy specjalnego programu pomocy. Kiedy pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia zwolnień monitorowanych i jakie konkretnie działania powinny być podejmowane w ramach takiego programu?
Instytucja zwolnienia monitorowanego jest uregulowana w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z tą ustawą zwolnieniem monitorowanym jest rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w związku z którym są świadczone usługi rynku pracy dla pracowników będących w okresie wypowiedzenia stosunku pracy lub stosunku służbowego, a także zagrożonych zwolnieniem. Obowiązek stosowania programu zwolnień monitorowanych ma pracodawca zamierzający zwolnić co najmniej 50 pracowników w okresie trzech miesięcy. W takiej sytuacji pracodawca jest obowiązany uzgodnić z właściwym powiatowym urzędem pracy zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników, a dotyczące w szczególności pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń i pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy.
W przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca jest obowiązany podjąć działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia lub w okresie sześciu miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego usług rynku pracy realizowanych w formie programu. Program może być realizowany przez powiatowy urząd pracy, agencję zatrudnienia lub instytucję szkoleniową i może być finansowany samodzielnie przez pracodawcę, pracodawcę i odpowiednie jednostki administracji publicznej lub na podstawie porozumienia organizacji i osób prawnych z udziałem pracodawcy. W ramach programu pracodawca może w szczególności utworzyć fundusz szkoleniowy, z którego będą finansowane świadczenia szkoleniowe. Świadczenia szkoleniowe są przyznawane na wniosek pracownika i przysługują po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego na czas udziału pracownika w szkoleniach, w okresie nie dłuższym niż sześć miesięcy. Świadczenia szkoleniowe wypłacane są co miesiąc w wysokości równej wynagrodzeniu pracownika, obliczanemu jak za urlop wypoczynkowy, nie wyższej jednak niż 200 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca otrzymuje zwrot składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od wypłacanych świadczeń szkoleniowych w wysokości określonej w odrębnych przepisach.