Otrzymałem bardzo atrakcyjną ofertę pracy, jednak chcąc z niej skorzystać, muszę podjąć zatrudnienie jak najszybciej. Mój dotychczasowy pracodawca nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Czy mogę w takim razie porzucić pracę? Czy grożą mi z tego powodu jakieś konsekwencje?

Porzucenie pracy nie jest ustawowo zdefiniowane w kodeksie pracy. Jednak zawiera on regulacje, w oparciu o które pracodawca może pociągnąć pracownika do odpowiedzialności za porzucenie pracy.
Pracownik porzucający pracę musi liczyć się z przykrymi tego konsekwencjami. Należy pamiętać, iż pomimo zaprzestania przez pracownika świadczenia pracy stosunek pracy nadal istnieje. W takiej sytuacji pracodawca ma prawo rozwiązać z pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Ma to dla pracownika istotne znaczenie, gdyż informacja o trybie rozwiązania umowy jest zamieszczana w świadectwie pracy.
Na podstawie art. 55 k.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe. Pracownik może również natychmiast rozwiązać umowę, jeśli pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków.
W takiej sytuacji pracodawca może na podstawie z art. 611 k.p. dochodzić od pracownika odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 k.p. O odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Prawo pracodawcy do tego odszkodowania i jego wysokości nie są uwarunkowane poniesieniem przez niego szkody (wyrok SN z 29 kwietnia 2005 r., III PK 2/05, OSNP 2005/23/372).
W przypadku, gdy pracownik umyślnie wyrządza pracodawcy szkodę przez bezprawne zaprzestanie wykonywania pracy, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości na podstawie art. 122 k.p. Pracodawca, aby uzyskać odszkodowanie z tytułu zaprzestania przez pracownika wykonywania pracy, musi udowodnić, iż pracownik zamierzał w ten sposób wyrządzić szkodę (lub godził się na to przewidując możliwość powstania szkody).
Należy zaznaczyć, że osoba, która porzuciła pracę i nie podjęła następnej w ciągu pół roku, nie będzie miała prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Istnieją również przepisy, które wymagają od pracownika porzucającego pracę zwrotu niektórych świadczeń przyznanych mu przez pracodawcę.
Wobec powyższego czytelnik powinien raczej dążyć do rozwiązania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron.
MONIKA GÓRALCZUK
prawnik, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 55, art. 611, art. 122 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).