Podstawą wypisania pacjenta ze szpitala może być rażące naruszanie regulaminu porządkowego. W zasadzie nie może to być jednorazowy incydent, ale proces ciągły.
Zdarza się, że pacjent zachowuje się w szpitalu w sposób bardzo odbiegający od przyjętych standardów. Stanowi to dyskomfort nie tylko dla pracowników placówki, lecz także może powodować zagrożenie dla innych chorych. W takiej sytuacji kierownik szpitala powinien podjąć zdecydowane działania.
Podstawowy sposób rozwiązania takiego problemu przewiduje ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Zgodnie z nią wypisanie ze szpitala następuje, gdy osoba przebywająca w szpitalu w sposób rażący narusza regulamin porządkowy. Jednocześnie zastrzega, że nie może to nastąpić, jeśli zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta albo życia lub zdrowia innych osób (art. 22 ust. 1 pkt 3). Określenie w sposób rażący narusza jest nieco nieostre. Można jednak przyjąć, że podstawą wypisania ze szpitala nie powinno być jakiekolwiek drobne (a nawet istotne, ale nie rażące) naruszanie regulaminu porządkowego. Co równie ważne, w zasadzie nie może to być jednorazowe naruszenie, lecz proces ciągły. Samo rażące naruszenie regulaminu może mieć różnorodny charakter.
W tym kontekście należy zauważyć, że niewłaściwe zachowanie pacjenta musi być zabronione przez konkretne przepisy regulaminu porządkowego szpitala. Zatem akt ten, aby mógł stanowić podstawę wypisania, musi być precyzyjny. Dotyczy to szczególnie części określającej prawa i obowiązki pacjenta (art. 18a ust. 1a pkt 4). Jeżeli taki regulamin porządkowy nie został wprowadzony albo nie określa obowiązków pacjenta, to swoim zachowaniem nie może on go formalnie naruszyć. Nie ma zatem możliwości do wypisania go ze szpitala na tej podstawie.
Jak już wspomniano, nie można wypisać pacjenta rażąco naruszającego regulamin porządkowy, gdy zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń spowoduje bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia samego pacjenta albo dla życia lub zdrowia innych osób (może chodzić np. o pacjentów chorych na choroby zakaźne). Ocena, czy w konkretnym przypadku wypisanie ze szpitala będzie stanowić takie zagrożenie, należy od pracowników szpitala (lekarza).
Wypisanie ze szpitala nie będzie możliwe także wówczas, gdy zabrania tego szczególny przepis prawa, np. w sytuacji, gdy hospitalizacja pacjenta ma charakter przymusowy. Nawet jednak w takiej sytuacji szpital nie jest bezradny. Gdy pacjent dopuści się czynu będącego przestępstwem lub wykroczeniem, kierownik ZOZ może (powinien), stosownie do okoliczności, powiadomić prokuraturę, policję albo straż miejską. Jeżeli natomiast narusza dobra osobiste pracowników szpitala albo innych pacjentów można także pozwać go do sądu, żądając zadośćuczynienia. Gdyby uszkodził mienie szpitala, należy żądać naprawienia powstałych szkód.
Należy nadmienić, iż okoliczności wypisania pacjenta powinny być opisane w dokumentacji medycznej, zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. nr 247, poz. 1819 z późn. zm.).
Opisane regulacje dotyczą zarówno szpitali publicznych, jak i niepublicznych. Odpowiednio odnoszą się także do innych ZOZ przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych.