Postępowanie egzekucyjne może zostać zawieszone na wniosek wierzyciela lub dłużnika, pod warunkiem jednak że sąd uchylił natychmiastową wykonalność tytułu wykonawczego lub wstrzymał jego wykonanie albo dłużnik złożył zabezpieczenie konieczne do zwolnienia go od egzekucji. Wniosek o zawieszenie może złożyć też uczestnik postępowania, jeżeli została złożona skarga na czynności komornika lub zażalenie na postanowienie sądu. Do zawieszenia egzekucji może też dojść z urzędu. Kiedy?

Organ egzekucyjny (komornik lub sąd) zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli okaże się, że wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności procesowej ani przedstawiciela ustawowego. Na wniosek wierzyciela sąd ustanowi dla dłużnika niemającego zdolności procesowej kuratora na czas do ustanowienia przedstawiciela ustawowego. Podjęcie postępowania egzekucyjnego następuje na wniosek strony złożony po uzyskaniu zdolności procesowej albo ustanowieniu przedstawiciela ustawowego lub też na wniosek tego przedstawiciela.
Do zawieszenia egzekucji z urzędu dochodzi też: w razie śmierci wierzyciela lub dłużnika po wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Gdy śmierć wierzyciela lub dłużnika nastąpiła przed wszczęciem tego postępowania, wszczęcie egzekucji możliwe jest dopiero po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu (np. wyrokowi sądu pracy) klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercy dłużnika. Jeśli natomiast śmierć dłużnika nastąpiła po wszczęciu egzekucji, ustawa nie wymaga nadania klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercy dłużnika, ale zawieszone postępowanie organ egzekucyjny podejmie z udziałem spadkobiercy dłużnika (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 2 lipca 1975 r., I CZ 98/75, OSN 1976/).
Generalnie organ egzekucyjny podejmie zawieszone z powodu śmierci wierzyciela lub dłużnika postępowanie egzekucyjne na wniosek: spadkobierców (którzy legitymują się prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku po dłużniku lub wierzycielu), wykonawcy testamentu lub kuratora spadku albo kuratora ustanowionego na wniosek wierzyciela. Jeżeli bowiem postępowanie zawieszone nie może być podjęte z powodu nieobjęcia spadku przez spadkobierców przy jednoczesnym braku powołania kuratora spadku lub wykonawcy testamentu, sąd powinien ustanowić kuratora pełniącego swe funkcje do czasu zgłoszenia się spadkobierców. Do zawieszenia egzekucji może też dojść w innych, wskazanych w kodeksie postępowania cywilnego przypadkach.
ANDRZEJ MAREK
sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy
Andrzej Marek, sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy / DGP