Udzielenie przez pracodawcę dni wolnych na poszukiwanie pracy uzależnione jest od złożenia wniosku przez pracownika. Termin ich wykorzystania musi być jednak ustalony z pracodawcą.
Skorzystanie ze
zwolnienia od pracy na poszukiwanie nowej pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, uzależnione jest od łącznego spełnienia następujących przesłanek:
- umowę o pracę musi wypowiedzieć pracodawca,
- okres wypowiedzenia musi wynosić co najmniej dwa tygodnie,
- pracownik musi złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie dni wolnych.
Dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują również pracownikowi, któremu zaproponowano na piśmie nowe warunki pracy i
płacy (tzw. wypowiedzenie zmieniające), chyba że pracownik je przyjął.
Warto wiedzieć, że gdy pracownik nie skorzysta z dni wolnych na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia, a miał do nich prawo, nie przysługuje mu roszczenie o nie ani ekwiwalent. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy pracodawca udzielił pracownikowi dni wolnych, ale za nie nie zapłacił. Pracownikowi przysługuje wówczas roszczenie o wypłatę tego
wynagrodzenia, które ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od chwili, kiedy stało się wymagalne.
Wymiar
zwolnienia od pracy uzależniony jest od okresu wypowiedzenia i wynosi:
- dwa dni robocze w okresie dwutygodniowego oraz miesięcznego wypowiedzenia,
- trzy dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Trzeba wyjaśnić, że trzy dni robocze na poszukiwanie pracy przysługują także pracownikowi w sytuacji skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia
umowy zawartej na czas nieokreślony na skutek: likwidacji pracodawcy, ogłoszenia jego upadłości, innych przyczyn niedotyczących pracowników.
Liczba dni wolnych na poszukiwanie pracy uzależniona jest od okresu wypowiedzenia. Aby skorzystać z tego uprawnienia, okres wypowiedzenia musi być co najmniej dwutygodniowy, a taki obowiązuje w przypadku umowy o pracę zawartej na:
- okres próbny wynoszący trzy miesiące,
- czas określony dłuższy niż sześć miesięcy, jeśli jej strony dopuściły możliwość wcześniejszego jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem,
- czas nieokreślony, gdyż okres wypowiedzenia wynosi odpowiednio:
- dwa tygodnie przy okresie zatrudnienia krótszym niż sześć miesięcy,
- jeden miesiąc przy okresie zatrudnienia co najmniej sześć miesięcy,
- trzy miesiące przy okresie zatrudnienia co najmniej trzyletnim.
Jeśli pracownik znalazł nową pracę lub nie ma zamiaru jej poszukiwania, np. z powodu przejścia na świadczenie przedemerytalne, pracodawca może odmówić udzielenia mu dni wolnych. Skorzystanie z przywileju uzyskania dni wolnych na poszukiwanie pracy nie przysługuje pracownikowi także w następujących przypadkach:
- zatrudnienia na podstawie umowy na zastępstwo, tzn. na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika (w tej sytuacji okres wypowiedzenia wynosi trzy dni robocze),
- zawarcia umowy na okres próbny krótszy niż trzy miesiące (okres wypowiedzenia wynosi trzy dni albo tydzień),
- zatrudnienia na podstawie umowy na czas określony bez klauzuli o możliwości wcześniejszego rozwiązania jej za wypowiedzeniem.
Pracodawca, który udzielił pracownikowi dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy, nie ma prawa do kontrolowania, czy wykorzystał je zgodnie z ich przeznaczeniem
WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE
Pracownik otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 1200 zł miesięcznie pracując przez pięć dni w tygodniu w godzinach 8-16. Pracodawca zaproponował mu na piśmie nowe warunki pracy i płacy (wyższe wynagrodzenie, ale inny czas pracy). Pracownik nie wyraził na to zgody i wystąpił z wnioskiem o udzielenie mu dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy. Pracodawca musiał uwzględnić ten wniosek.
NATYCHMIASTOWE ROZWIĄZANIE UMOWY
Pracownik (kierowca) za prowadzenie swojego prywatnego samochodu pod wpływem alkoholu utracił prawo jazdy. Pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, gdyż utracił on uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (art. 52 par. 1 pkt 3 k.p.). W analizowanej sytuacji, z uwagi że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło bez wypowiedzenia, pracownikowi nie przysługują dni wolne na poszukiwanie nowej pracy.
■ Art. 33, 34, 36, 361, 37, 42 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).