Spółka cywilna rozwiązała z jednym z pracowników umowę o pracę w trybie dyscyplinarnym z powodu stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości. Miesięczny termin do rozwiązania umowy upłynął 31 października 2007 r. Wszelkich czynności dokonywał jeden ze wspólników, który poinformował pozostałych wspólników dopiero 5 listopada. Czy doszło do przekroczenia terminu, gdyż pracodawca (spółka cywilna) dowiedział się o przyczynie zwolnienia już po jego upływie?

Zgodnie z art. 52 par. 2 k.p. spółka cywilna (która pomimo braku podmiotowości prawnej jest w tym wypadku pracodawcą) ma miesiąc na rozwiązanie umowy w trybie dyscyplinarnym. Jest on liczony od dnia, kiedy pracodawca uzyskał wiadomość o okoliczności uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne. W tym miejscu powstaje pytanie, co należy rozumieć przez pojęcie pracodawca? Odpowiadając na pytanie, należy opowiedzieć się za stanowiskiem pragmatycznym - powzięcie wiadomości o zdarzeniu przez jednego ze wspólników czy nawet przez pracownika działu kadr tworzy stan prawny, w którym poinformowana jest już spółka cywilna pojmowana jako jednostka organizacyjna w rozumieniu art. 31 par. 1 k.p. Musi to być jednak pracownik upoważniony do prowadzenia spraw spółki (np. na mocy art. 865 k.c.) albo wprost - do zajmowania się kadrowym aspektem prowadzonej działalności.
Interpretacja norm ustawowych jest zresztą w analizowanym zakresie dość elastyczna. Jako przykład można wskazać na utrwalony w orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym powzięcie przez pracodawcę wiadomości o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k.p. to powzięcie jej przez osobę upoważnioną do rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy. Od reguły tej można jednak odstąpić ale wyjątkowo - np. w razie przedłużającego się, nieusprawiedliwionego okolicznościami sprawy postępowania wyjaśniającego, zwłaszcza w sytuacji złożonej struktury organizacyjnej spółki. Jak wskazał SN w wyroku z 29 czerwca 2005 r. (I PK 233/04, OSNP 2006/9-10/148): w przypadku wieloosobowych organów zarządzających jednostką organizacyjną będącą pracodawcą do rozpoczęcia biegu terminu z art. 52 par. 2 k.p. wystarczające jest uzyskanie wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę przez jednego z członków tego organu.
Na koniec trzeba tylko podkreślić, że rozważania na temat terminu muszą być poprzedzone analizą konkretnych powodów zwolnienia dyscyplinarnego. Muszą one być zgodne z kodeksową kwalifikacją, którą trzeba traktować jak dogmat - muszą być to ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i, co ważne, nie można ich sumować, uznając, że po dodaniu z pewnością taką kwalifikację wypełnią.
WNIOSEK
Do zachowania miesięcznego terminu do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (liczonego od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy) w spółce cywilnej jest wystarczające, jeśli wiadomość poweźmie którykolwiek ze wspólników.
ADAM MALINOWSKI
radca prawny
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 52 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
■ Art. 865-866 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).