Zakaz zwalniania pracowników w okresie przedemerytalnym nie jest bezwzględny. Gdy rażąco naruszy on obowiązki firma może rozwiązać z nim umowę o pracę.

Dominik S. (powód) był zatrudniony w Narodowym Funduszu Zdrowia na stanowisku głównego specjalisty wydziału świadczeń zdrowotnych. Ponadto prowadził działalność gospodarczą w formie indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej. W październiku 2004 r. NFZ poinformował go o konieczności rozwiązania umowy o pracę w związku z prowadzeniem przez niego indywidualnej praktyki.
Pod koniec października Dominik S. poprosił NFZ o wyrażenie zgody na zatrudnienie u innego pracodawcy w prywatnej przychodni. Fundusz wypowiedział mu umowę o pracę. Stwierdził, że takie działanie jest sprzeczne z wymogami określonymi dla pracowników NFZ, czyli z ustawowym zakazem jednoczesnego prowadzenia działalności gospodarczej (art. 112 ust. 2 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. nr 210, poz. 2135 ze zm.).
Powód odwołał się do sądu twierdząc, że był pracownikiem szczególnie chronionym przed wypowiedzeniem, bo do przejścia na emeryturę brakowało mu dwa lata. Sąd I instancji oddalił powództwo o przywrócenie do pracy. Uznał, że przepis ustawy o świadczeniach zdrowotnych zakazujący dodatkowej pracy jest regulacją szczególną do art. 39 k.p., który ustanawia ochronę przed zwolnieniem w okresie przedemerytalnym. Natomiast sąd II instancji zmienił zaskarżony przez powoda wyrok i zasądził odszkodowanie od NFZ. Sąd wskazał, że prawidłowa analiza obydwu przepisów prowadzi do wniosku, że również pracownicy Funduszu podlegają szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem w związku z osiągnięciem określonego wieku i okresu zatrudnienia. NFZ zaskarżył to orzeczenie skargą kasacyjną.
Sąd Najwyższy oddalił skargę. Wskazał, że w art. 112 ustawy o świadczeniach zdrowotnych uregulowane zostały ograniczenia nałożone na pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia, szczególne obowiązki polegające na zakazie łączenia pracy w Funduszu z inną pracą (chyba że prezes Funduszu wyrazi na to zgodę). Natomiast ochrona przed zwolnieniem w okresie przedemerytalnym to ograniczenie nałożone na pracodawcę. Jednak zakaz uregulowany w art. 39 k.p. dotyczy tylko wypowiedzenia umowy o pracę. Jeśli pracownik rażąco narusza swoje obowiązki to można go zwolnić dyscyplinarnie nawet w tym okresie ochronnym. Nałożony przez ustawodawcę na pracowników NFZ obowiązek powstrzymania się od prowadzenia działalności gospodarczej ma na celu unikanie powstawania sytuacji korupcjogennych. Naruszenie tego obowiązku, tak jak to uczynił powód, mogłoby skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym. Pracodawca jednak wypowiedział umowę, a to postawiło go w kolizji z zakazem wynikającym z art. 39 k.p. Dlatego należało zasądzić powodowi odszkodowanie.
Sygn. akt I PK 172/06
MARIA SANKOWSKA