Codziennie, z powodu raka płuc umiera w Polsce 21 tys. osób. Dzięki wczesnemu wykryciu choroby, większość z nich można by uratować - podkreślali lekarze w środę na konferencji prasowej w Warszawie.

Podczas spotkania zainaugurowano ogólnopolską kampanię edukacyjną pod hasłem "Poznaj swoje płuca". Jej celem jest informowanie społeczeństwa na temat chorób płuc oraz przekonanie do regularnego wykonywania badań profilaktycznych tego narządu, takich jak RTG (badanie rentgenowskie) klatki piersiowej.

Jak przypomniał prof. Tadeusz Orłowski z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, w Polsce co roku diagnozuje się 21 tys. nowych zachorowań na raka płuca i podobną liczbę zgonów z tego powodu. Jest to pierwsza przyczyna śmiertelności z powodu nowotworów złośliwych wśród mężczyzn i druga - wśród kobiet (po raku piersi). Liczba nowych przypadków tego raka ciągle rośnie, zwłaszcza wśród pań.

"Z drugiej strony, systematycznie zmniejsza się grupa pacjentów operowanych na ten nowotwór. Kiedyś, w Polsce leczono w ten sposób 20 proc. chorych, a obecnie ok. 15 proc." - powiedział prof. Orłowski. Jak przypomniał, operacja jest uważana za najskuteczniejszą metodę terapii raka płuca, dającą największe szanse na wyleczenie. Ale można ją stosować wówczas, gdy nowotwór zostanie wykryty wcześnie.

Najlepsze wyniki pod tym względem mają trzy województwa: łódzkie, lubelskie i zachodniopomorskie. Mazowieckie zalicza się do województw o najniższym odsetku operacyjnego leczenia raka płuca. "W niektórych powiatach nawet 5 proc. pacjentów nie jest diagnozowanych w odpowiednim czasie, a to oznacza, że w momencie wykrycia guza 95 proc. z nich jest bez szans na wyleczenie" - powiedział prof. Orłowski.

Kluczem do tego, by zwiększyć efekty leczenia jest poprawa diagnostyki

Zdaniem specjalisty, kluczem do tego, by zwiększyć efekty leczenia osób z rakiem płuca w Polsce jest poprawa diagnostyki tego nowotworu na poziomie opieki podstawowej. "Oddziały szpitalne są potencjalnie przygotowane do leczenia operacyjnego, ale rak musi być wykrywany wcześnie, zanim osiągnie średnicę 2 cm" - podkreślał badacz.

Do ważnych przyczyn zbyt późnego wykrywania tego nowotworu prof. Jan Skokowski, prezes Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca zaliczył też niską świadomość społeczną na jego temat. "Ważne jest, byśmy pamiętali, że podstawowym objawem raka płuca jest kaszel i jeśli nie znamy jego przyczyny, to trzeba się zbadać" - podkreślił. Inne objawy choroby to częste, nawracające infekcje dróg oddechowych, krwioplucie, zmęczenie bez widocznej przyczyny.

Za podstawowe badanie diagnostyczne uważa się RTG klatki piersiowej w dwóch projekcjach - przednio-tylnej i bocznej. Jest ono stosunkowo łatwe i tanie. Najlepiej wykonywać je raz na dwa lata. Aby zweryfikować diagnozę konieczne są jednak bardziej szczegółowe badania, które może zlecić lekarz specjalista: pulmonolog, torakochirurg, onkolog kliniczny lub radioterapeuta. Co ważne, na tomografię klatki piersiowej, badanie drogie, ale znacznie dokładniej wykrywające zmiany nowotworowe w płucach, może skierować lekarz POZ.

"Niestety, RTG klatki piersiowej nie pozwala wykryć bardzo małych zmian, dlatego nie zwalnia nas ono od zachowań prozdrowotnych i obserwowania własnego organizmu" - podkreślił prof. Orłowski. Jak przypomniał, pierwszą i główną przyczyną raka płuca jest palenie papierosów. Aż 96 proc. chorych na ten nowotwór to osoby palące, obecnie lub w przeszłości. Jednak, gdy rzucimy palenie przed 50- tką, to ryzyko zaczyna stopniowo spadać, a im dłużej nie palimy, tym bardziej zbliża się do ryzyka osób nie palących nigdy.

"Zadziwiające jest to, że ludzie bez mrugnięcia okiem wydają pieniądze na przegląd samochodu, a oszczędzają na swoim zdrowiu" - podkreślił prof. Orłowski. Przypomniał też, że rak nie jest jedyną chorobą płuc i że oprócz RTG warto wykonywać też badania czynnościowe tego narządu, jak spirometria.

Kampania "Poznaj swoje płuca" została zorganizowana z inicjatywy Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca przy współpracy merytorycznej z Polską Grupą Raka Płuca. W ramach kampanii zaplanowano m.in. przeprowadzenie sondy pt. "Czy chcesz poznać własne płuca?" (można wziąć w niej udział pod adresem www.zdrowie.onet.pl).