Pracownik naszej firmy odbył krajową podróż służbową trwającą kilka dni. W miejscu docelowym zapewniono mu całodzienne wyżywienie, przy czym w dniu wyjazdu i powrotu podróż do i z miejsca oddelegowania trwała powyżej ośmiu godzin. W tym czasie pracownikowi nie zapewniono posiłków. Pierwszy posiłek pracownik otrzymał po przybyciu do miejsca oddelegowania, a ostatni przed wyjazdem do miejsca zamieszkania. Czy za czas podróży do miejsca oddelegowania i z powrotem, trwającej od ośmiu do 12 godzin, należy wypłacić pracownikowi 1/2 diety?

Rodzaj i zasady wypłacania świadczeń należnych pracownikowi z tytułu odbywania na polecenie pracodawcy krajowej podróży służbowej reguluje rozporządzenie w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na terenie kraju.
Z tytułu podróży służbowych pracownik ma - w myśl par. 3 rozporządzenia - prawo do diet oraz zwrotu kosztów przejazdów, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
Według dyspozycji par. 4 ust. 1 rozporządzenia dietą jest ekwiwalent pieniężny mający pokryć zwiększone koszty wyżywienia w czasie podróży służbowej. Wysokość diety jest zmienna i od 1 stycznia 2007 r. wynosi 23 zł za dobę podróży służbowej. Zgodnie z par. 4 ust. 5 rozporządzenia, należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży służbowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania. Zasady obliczania należności z tytułu diet za czas podróży służbowej są uzależnione od czasu trwania takiej podróży. Jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi od ośmiu do 12 godzin - przysługuje połowa diety, ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości. Jeżeli podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę do ośmiu godzin - przysługuje połowa diety, ponad osiem godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości.
Z informacji przekazanych w pytaniu wynika, iż podróż służbowa pracownika trwała kilka dni. W miejscowości oddelegowania korzystał on z całodziennego wyżywienia zapewnionego przez pracodawcę. A za te dni pracownikowi nie przysługuje dieta. Dieta nie przysługuje również za czas delegowania do miejscowości, w której pracownik zamieszkuje, a także w razie gdy pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie.
Przedmiotem wątpliwości jest natomiast kwestia, czy za czas podróży z miejsca stałej pracy do miejsca oddelegowania i z powrotem, trwającej powyżej ośmiu godzin, ale mniej niż 12 godzin, pracownik nabył prawo do diety i w jakiej wysokości. W mojej opinii pracownikowi należy się dieta w pełnej wysokości za czas podróży zarówno do miejscowości oddelegowania, jak i z tej miejscowości do miejsca stałego zamieszkania, gdyż cały wyjazd służbowy i pobyt poza miejscowością stałego zamieszkania trwał kilka dni, pracownikowi nie zapewniono żadnych posiłków w czasie podróży do miejsca oddelegowania i z powrotem, a ponadto podróż ta trwała zarówno w jedną, jak i drugą stronę ponad osiem godzin. A zatem pracownikowi powinny zostać wypłacone dwie diety w pełnej wysokości. Podstawę prawną dla takich wniosków stanowi regulacja par. 4 ust. 2 pkt 2 lit. b) powołanego rozporządzenia, zgodnie z którym, jeżeli podróż służbowa trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę od ponad ośmiu godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości.
MARTA ZIELIŃSKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
Par. 4 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990 z późn. zm.).