Czytelnik chciał otrzymać urlop na żądanie w czasie odbywania delegacji służbowej. Pracodawca jednak odmówił. Na forum Gazety Prawnej zwrócił się z pytaniem, czy pracodawca miał prawo tak postąpić?
PROBLEM
W czasie delegacji służbowej, po rozpoczęciu czynności służbowych, musiałem z ważnych powodów wziąć urlop na żądanie na część dnia roboczego. Pracodawca jednak odmówił. Czy odmowa pracodawcy udzielenia pracownikowi urlopu jest zgodna z obowiązującymi przepisami?
CZYTELNICY RADZĄ
ONO: O urlop na żądanie najlepiej wystąpić na piśmie, żeby później nie było, że nie stawiłeś się w pracy.
Działacz: W nowej pracy nie tylko załatwiam wszystko na piśmie, ale jeszcze kopiuję zgodę na urlop podpisaną przez kierownika.
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY WYJAŚNIA
Każdemu pracownikowi, który ma prawo do urlopu wypoczynkowego, pracodawca ma obowiązek udzielić 4 dni urlopu w roku kalendarzowym, o ile pracownik tego zażąda, na podstawie art. 1672 k.p. Ta część urlopu musi być pracownikowi udzielona na każde jego żądanie, przy czym żądanie pracownika nie musi być wyrażone na piśmie, można je zgłosić ustnie, jednak najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Celowe byłoby jednak złożenie przez pracownika żądania udzielenia mu urlopu w formie pisemnej, aby wyeliminować możliwość potraktowania nieobecności pracownika w pracy jako nieusprawiedliwionej, co w konkretnym przypadku mogłoby prowadzić do postawienia pracownikowi zarzutu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Przepisy k.p. nie określają precyzyjnie, w jaki sposób pracodawca udziela pracownikowi urlopu, tzn. w jakim momencie pracownik może rozpocząć wykorzystywanie urlopu bez narażenia się na zarzut, że rozpoczął urlop samowolnie. W praktyce funkcjonują w tym zakresie określone zwyczaje polegające np. na występowaniu przez pracowników z wnioskiem urlopowym do pracodawcy, którego potwierdzenie traktowane jest jako udzielenie pracownikowi urlopu. Inny zwyczaj polega na wprowadzeniu kart urlopowych, które stanowią podstawę udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Udzielenie urlopu przez pracodawcę musi być wyraźne, tzn. akceptacja rozpoczęcia urlopu w zaplanowanym terminie nie może budzić wątpliwości.
Ponadto, zgodnie z przepisami art. 1542 par. 1 k.p., urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Wyjątkiem od przedstawionej wyżej zasady jest sytuacja określona przepisami par. 4 art. 1542 k.p., kiedy to dopuszczalne jest udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy, ale tylko w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Zatem udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego na żądanie, w sytuacji kiedy w danym dniu pracy rozpoczął on już czynności służbowe, naruszałoby przepisy kodeksu pracy dotyczące udzielania urlopu wypoczynkowego. Podczas trwania podróży służbowej nie jest więc możliwe udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego na żądanie.