Z treści art. 81 k.p. wynikają dwie przesłanki nabycia prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy: gotowość pracownika do wykonywania pracy, doznanie przeszkód w wykonywaniu pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Bierne oczekiwanie na wezwanie pracodawcy do świadczenia pracy nie uzasadnia prawa do wynagrodzenia przewidzianego w art. 81 k.p.

  •  gotowość pracownika do wykonywania pracy,
  •  doznanie przeszkód w wykonywaniu pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
STAN FAKTYCZNY
Pracownik domagał się od pozwanego zakładu pracy wypłaty wynagrodzenia za gotowość do pracy na podstawie art. 81 k.p. W tym czasie nie świadczył pracy w rozumieniu przepisów kodeksowych. W trakcie obowiązywania umowy o pracę z pozwaną firmą prowadził jednocześnie działalność gospodarczą, był również prezesem zarządu innej spółki. Sąd okręgowy oddalił powództwo pracownika, który odwołał się od tego wyroku do sądu apelacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd apelacyjny podzielił pogląd sądu okręgowego, że powodowi nie przysługiwało dochodzone przez niego roszczenie. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Samo trwanie stosunku pracy nie stwarza zatem żadnego uprawnienia do żądania wynagrodzenia. Od powyższego orzeczenia powód wniósł skargę kasacyjną.
Zdaniem SN domaganie się przez powoda wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy na podstawie art. 81 k.p. było nieuprawnione. Słusznie bowiem wywiódł sąd II instancji, że z treści tego przepisu wynikają dwie przesłanki nabycia prawa do takiego wynagrodzenia: po pierwsze - gotowość pracownika do wykonywania pracy, a po drugie - doznanie przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. A zatem w przedmiotowej sprawie przepis art. 81 par. 1 k.p. miałby zastosowanie w przypadku, w którym powód pomimo stawienia się w zakładzie pracy zostałby przez pracodawcę niedopuszczony do świadczenia pracy. Gotowość powoda do wykonywania pracy można by uznać wówczas, gdyby wykazał, że oddał się w tym względzie do dyspozycji zakładu pracy i w dyspozycji tej pozostawał. Samo zaś bierne oczekiwanie skarżącego na wezwanie pracodawcy nie spełnia tego warunku.
Ponadto Sąd Najwyższy ustalił, że pracodawca nie utrudniał powodowi wykonywania jego obowiązków. W związku z tym bezprzedmiotowe staje się rozważanie, czy powód, pozostając w gotowości do świadczenia pracy, doznał przeszkód w jej wykonywaniu z przyczyn dotyczących pracodawcy. To wszystko zaś doprowadziło SN do stwierdzenia, że powód nie ma podstaw do żądania od pracodawcy wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy.
WAŻNE WYJAŚNIENIA
BEZ WYNAGRODZENIA
Jeżeli pracownik nie świadczy pracy, wówczas wynagrodzenie przysługuje mu tylko w przypadkach określonych przepisami prawa pracy. W przypadku niewykonywania pracy podczas przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jeżeli był gotów do jej wykonywania.
■ Art. 81 k.p. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2006 r.
Sygn. akt I PK 110/2006