Przepisy ubezpieczeń społecznych nie posługują się pojęciem „przedsiębiorca”. Na tej płaszczyźnie funkcjonuje ono jako pewien skrót myślowy, który oznacza jedną z kategorii osób prowadzących pozarolniczą działalność (bo to tym właśnie pojęciem operuje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych).
Ustawa systemowa przewiduje kilka kategorii osób prowadzących pozarolniczą działalność. Należą do nich:
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,
- twórcy i artyści,
- osoby wykonujące wolny zawód (np. lekarze),
- wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Spory o ulgi w składkach dotyczą tylko pierwszej z tych grup. Przedstawiciele pozostałych nie mają prawa do ulg i obniżonych składek.
Prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (przedsiębiorca) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, a także wypadkowemu. Musi także opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dobrowolnie może podlegać ubezpieczeniu chorobowemu. Składki na te ubezpieczenia przedsiębiorca opłaca sam.
Działalność nieewidencjonowana
Choć przedsiębiorca musi zgłosić się do ubezpieczeń sam (dzięki zmianie przepisów – także przez CEIDG), to obowiązek ubezpieczeniowy powstaje z mocy prawa od dnia, w którym rozpoczęto prowadzenie działalności gospodarczej. Większość osób wiąże tę chwilę z dniem wpisu do CEIDG, ale nie jest tak do końca. Wpis oznacza tylko domniemanie, że dana osoba prowadzi działalność. Domniemanie to może być jednak obalone. Podobna zależność zachodzi w drugą stronę – to, że ktoś nie wpisał się do CEIDG, nie oznacza, że nie może zostać uznany za prowadzącego działalność.
Zgodnie z przepisami prawa przedsiębiorców działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Jeśli więc działalność danej osoby spełnia ten warunek, powinna ona zgłosić się do CEIDG, a co za tym idzie, również do ZUS. Należy tu zauważyć, że prawo przedsiębiorców, które zastąpiło obowiązującą do 2018 r. ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, wprowadziło w definicji działalności gospodarczej istotną zmianę. Otóż nie jest za nią uważana działalność, która, co prawda, jest zarobkowa i wykonywana w sposób ciągły, ale przychód z niej należny nie przekracza w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, a osoba, która ją wykonuje, w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Taka drobna działalność zyskała miano działalności nieewidencjonowanej.
TO TYLKO FRAGMENT TEKSTU. CAŁY ARTYKUŁ PRZECZYTASZ W TYGODNIKU GAZETA PRAWNA >>