Zdarza się, że kobiety w ciąży nie mogą wykonywać swoich dotychczasowych obowiązków. W takiej sytuacji pracodawca musi zaproponować im inną pracę albo zwolnić je z jej świadczenia. Kiedy pracodawca musi przenieść kobietę w ciąży do innej pracy? Czy może to być praca gorzej płatna?
Pracownica w ciąży nie może być zatrudniana w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Jest to zakaz bezwzględny, którego nie wyłącza nawet zgoda pracownicy. Jeżeli z umowy o pracę lub z organizacji pracy w zakładzie pracy wynika konieczność pracy kobiety w ciąży w porze nocnej, pracodawca zobowiązany jest zmienić rozkład pracy pracownicy, tak aby pracowała ona wyłącznie w ciągu dnia, a jeżeli nie da się inaczej uniknąć pracy nocnej, pracodawca może skrócić godziny pracy ciężarnej pracownicy. Jeżeli nie jest to możliwe, to pracownica powinna zostać przeniesiona do innej pracy. W sytuacjach, w których również przeniesienie byłoby niemożliwe, pracownica powinna zostać zwolniona z obowiązku świadczenia pracy. W okresie zwolnienia pracownica zachowuje jednak prawo do dotychczasowego wynagrodzenia w pełnej wysokości.
Przeniesienie do innej pracy jest również obowiązkowe, jeśli pracownica w ciąży lub karmiąca piersią jest zatrudniona przy pracach wzbronionych takim pracownicom. Prace takie są wskazane w wykazie określonym rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr 114, poz. 545 z późn. zm.).
Podstawą do przeniesienia pracownicy w ciąży lub karmiącej piersią do innej pracy może być również orzeczenie lekarskie, z którego wynika przeciwwskazanie zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy.
Jeżeli w wyniku przeniesienia pracownicy do innej pracy, skrócenia jej czasu pracy lub zmiany warunków pracy na dotychczasowym stanowisku obniży się jej wynagrodzenie, pracownicy w ciąży przysługuje dodatek wyrównawczy.
Pracodawca powinien też pamiętać, że pracownicy w ciąży nie można delegować poza jej miejsce pracy oraz zatrudniać w tzw. przerywanym czasie pracy. W tym zakresie ochrona jest jednak względna, bo pracownica może na to wyrazić zgodę.
Pracodawca naruszający przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone grzywną do 30 tys. zł. Pracownica zaś może bez narażania się na jakiekolwiek sankcje odmówić wykonania polecenia pracy w warunkach naruszających jej prawa.