Dofinansowanie do pensji i refundacja składek do ZUS niepełnosprawnych będą wypłacane łącznie. Pracodawcy złożą jeden, a nie kilka wniosków o wypłatę publicznej pomocy na zatrudnienie rencistów. Docelowo środki na rehabilitację zawodową niepełnosprawnych może rozdzielać starosta.
Od 2009 roku w Polsce będzie obowiązywał nowy system pomocy za zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Firmy nie będą już składać odrębnych wniosków o dofinansowanie do wynagrodzeń i refundację składek do ZUS. Każdy pracodawca otrzyma maksymalnie 75 proc. kosztów zatrudnienia niepełnosprawnego, tj. łącznie wynagrodzeń i składek. Tak wynika z nowego rozporządzenia Komisji Europejskiej, które od przyszłego roku zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie nr 2204. Polska musi dostosować do niego krajowe przepisy.
Ponadto z informacji, do jakich dotarła GP, wynika, że rząd planuje także inne uproszczenia w systemie pomocy za zatrudnienie niepełnosprawnych. Docelowo pomoc taką mają przyznawać i rozdzielać samorządy powiatowe.
Jeden wniosek
Jeśli projekt rozporządzenia KE nie ulegnie zmianie, od przyszłego roku pracodawca zatrudniający niepełnosprawnego pracownika, który chce uzyskać publiczną pomoc, będzie musiał jedynie złożyć wniosek o dotację maksymalnie do 75 proc. kosztów jego zatrudnienia.
Jeśli pracodawca poniesie dodatkowe koszty związane z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych, będzie mógł starać się o ich rekompensatę, ale będzie musiał udowodnić, że rzeczywiście je poniósł. Wszystko wskazuje, że wysokość udzielanej pomocy będzie dodatkowo uzależniona od stopnia niepełnosprawności pracownika.
- Najprostszym i najlepszym rozwiązaniem byłoby nieróżnicowanie takiej pomocy. Rozumiem jednak, że rząd będzie starał się promować zatrudnienie osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności - mówi Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Resort nie zdecydował jeszcze, kto będzie adresatem wniosku o udzielenie publicznej pomocy na zatrudnienie niepełnosprawnych.
- Będziemy starali się wykorzystać przynajmniej częściowo obecny System Obsługi Dofinansowań i Refundacji, ze względu na krótki okres, jaki będziemy mieli na wdrożenie nowych rozwiązań - mówi Alina Wojtowicz-Pomierna, zastępca dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Nowe rozporządzenie KE ma być gotowe na przełomie maja i czerwca tego roku. Wejdzie w życie 1 lipca. Uwzględniając przewidywany półroczny okres przejściowy, dostosowane do rozporządzenia przepisy krajowe muszą wejść w życie od 1 stycznia 2009 r.
Koniec SODiR
Z informacji, do których dotarła GP, wynika jednak, że resort pracy opracowuje nowy system dystrybucji pomocy, który zastąpi skomplikowany i kosztowny system SODiR prowadzony przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jego funkcje może częściowo przejąć Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, a docelowo samorządy powiatowe, które już teraz dzielą środki na przykład na wyposażenie miejsc pracy niepełnosprawnych. Mogą więc w przyszłości rozdysponować także dotacje do ich wynagrodzeń i składek do ZUS.
Głównym zadaniem PFRON będzie w takiej sytuacji zbieranie wpłat od pracodawców z tytułu niezatrudniania niepełnosprawnych oraz prowadzenie programów rehabilitacji, przede wszystkim działań finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego.
Zmiany w refundacji
Zanim obowiązywać będą nowe przepisy dotyczące udzielenia pomocy na zatrudnienie osób niepełnosprawnych, zmienić mogą się obecnie obowiązujące zasady refundacji ich składek do ZUS. Od początku tego roku pracodawcy i renciści prowadzący działalność gospodarczą muszą najpierw opłacić je w ZUS, a następnie starać się o ich zwrot w PFRON. Procedura refundacji jest tak skomplikowana, że tylko 3 tys. spośród 15 tys. zarejestrowanych w PFRON rencistów dotychczas otrzymało zwrot wcześniej opłacanych do ZUS składek.
- Zapłaciłem składki za styczeń i luty, a zwrot mam dostać dopiero za kilka dni - mówi Zygmunt Niedzielak, przedsiębiorca z Warszawy.
Aby usprawnić system refundacji, eksperci reprezentujący pracodawców i PFRON przygotowali już projekt zmian w systemie SODiR. Pracodawcy zaproponowali, aby zmiana sposobu rozliczania refundacji (np. z metody ryczałtowej na metodę kosztów rzeczywistych) była możliwa w trakcie wypełniania wniosku o refundację, bez konieczności wysyłania oddzielnego pisma do PFRON. Do tej pory nie było takiej możliwości, a jedynym sposobem zmiany metody rozliczania było pismo do Funduszu z prośbą o korektę.
Ułatwieniem ma być także opracowywanie elektronicznego raportu, w którym będzie podawana narastająco zbiorcza wysokość dofinansowania i refundacji, przysługujących na pracownika od początku roku. Dotychczas pracodawcy musieli zliczać ręcznie te wartości za każdy miesiąc. Po poprawkach będą oni mieli wgląd do tych danych na każdym etapie wypełniania wniosku.
- W ciągu dwóch tygodni opracujemy z firmą Sygnity, która tworzyła SODiR, harmonogram zmian w systemie elektronicznym - zapewnia Szczepan Wroński, dyrektor Wydziału Dofinansowań Rynku Pracy PFRON.
Podkreśla, że fundusz przeprowadza właśnie rekrutację pracowników, dzięki którym przyspieszony zostanie proces badania wniosków o refundację opłaconych już składek.
W 2008 roku refundacja składek do ZUS za osoby niepełnosprawne będzie kosztować 1,07 mld zł
1,8 mld zł będzie kosztować dofinansowanie do ich wynagrodzeń
17 proc. niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym ma pracę
