Jeżeli w okresie zatrudnienia pracownika w polskiej firmie obowiązywało go ustawodawstwo Wielkiej Brytanii, to wypłata odszkodowania z tytułu rozwiązania stosunku pracy powinna nastąpić zgodnie z przepisami brytyjskimi.
Sprawa dotyczy przedsiębiorcy, który zatrudniał u siebie pracownika, korzystającego ze zwolnienia z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce, na podstawie przedłożonego zaświadczenia A1. Po pewnym czasie rozwiązał z nim umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Sprawa trafiła do sądu.
Pomiędzy stronami została zawarta ugoda. Zgodnie z jej treścią pracownikowi miało zostać wypłacone odszkodowanie w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Wskazano w niej również na konieczność naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconej kwoty.
Spółka miała jednak wątpliwości, jak powinna się zachować. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949) odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę nie podlegają oskładkowaniu. Co innego zapisane zostało jednak w ugodzie.
Spółka zdecydowała się ostatecznie dokonać naliczeń i potrąceń składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty wskazanej w ugodzie sądowej do polskiego systemu. Przedsiębiorca ma jednak wątpliwości, czy postąpił dobrze. Dlatego zwrócił się do ZUS z wnioskiem o interpretację przepisów.
Organ rentowy w swojej decyzji uznał działania wnioskodawcy za niewłaściwe i zwrócił uwagę na zupełnie inny aspekt tej sprawy, tj. właściwe ustawodawstwo w zakresie zabezpieczenia społecznego.
Kwestie te w stosunku do osób migrujących w odniesieniu do państw członkowskich UE regulują dwa rozporządzenia: PE i Rady nr 883/2004 oraz nr 987/2009. Osoby, do których zastosowanie mają powołane powyżej akty, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. Oznacza to, że w danym momencie mogą być ubezpieczone tylko w jednym kraju.
Z treści wniosku wynika, że pracownik firmy w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w zakresie zabezpieczenia społecznego podlegał ustawodawstwu brytyjskiemu.
Oznacza to, że nie miały do niego zastosowania przepisy polskiej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), jak również przywołane przez wnioskodawcę rozporządzenie.
Zatem ewentualne naliczenie i odprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne od odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi po rozwiązaniu z nim stosunku pracy, powinno nastąpić zgodnie z przepisami brytyjskimi. Ustawodawstwo tego kraju zostało bowiem ustalone jako właściwe w zakresie zabezpieczenia społecznego w okresie świadczenia pracy w firmie. Z kolei wypłata odszkodowania była konsekwencją zatrudnienia.
Interpretacja Decyzja ZUS z 18 czerwca 2018 r. (WPI/200000/43/698/2018).