Projekt ustawy zakładający utworzenie Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych został w piątek opublikowany przez MRPiPS. Fundusz ma być zasilany z części składki na Fundusz Pracy oraz z "daniny solidarnościowej" od osób zarabiających ponad 1 mln zł rocznie.

W połowie maja rząd przedstawił propozycję nowego modelu finansowania wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Ma się on opierać na trzech filarach: solidarnościowym funduszu wsparcia osób niepełnosprawnych, pakiecie społecznej odpowiedzialności i programie "Dostępność plus". Propozycja została zapowiedziana podczas trwania protestu osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w Sejmie.

Projekt ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, którego autorem jest Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, został w piątek opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Celem projektowanej ustawy jest wsparcie społeczne i zawodowe osób niepełnosprawnych. Zaproponowano, by ustawa weszła w życie 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z projektem, źródłem przychodów funduszu będzie przede wszystkim obowiązkowa składka stanowiąca 0,15 proc. podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy, a także danina solidarnościowa od dochodów osób fizycznych - w wysokości 4 proc. od nadwyżki dochodów powyżej 1 mln za rok podatkowy. Wpłacona na rachunek urzędu skarbowego danina solidarnościowa przekazywana będzie na wyodrębniony rachunek Funduszu Solidarnościowego.

Zgodnie z projektem, środki z funduszu mają być przeznaczone m.in. na wsparcie społeczne i zawodowe osób niepełnosprawnych, na zadania związane z promowaniem i wzmacnianiem systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych, oraz zadania z zakresu innowacyjnych rozwiązań dotyczących rehabilitacji społecznej i zawodowej.

W projekcie wskazano, że pozostałymi źródłami przychodów mają być m.in. dotacje z budżetu państwa na realizację programów współfinansowanych ze środków UE na rzecz osób niepełnosprawnych.

Projekt ustawy zakłada, że dysponent funduszu, którym jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, opracowuje na dany rok kalendarzowy roczny plan działania na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych. W planie tym ustala rodzaj realizowanych zadań lub programów, a także warunki ich realizacji. Sama realizacja zadań określonych w planie wsparcia następuje w drodze naboru wniosków lub otwartego konkursu ofert.

W projekcie zaproponowano, aby wnioski na realizację zadań były składane do wojewody, który sporządza i przekazuje listy rekomendowanych wniosków dysponentowi funduszu (właściwemu ministrowi). Warunkiem przyznania środków funduszu jest zawarcie umowy pomiędzy wojewodą a jednostką samorządu terytorialnego.

Projekt zakłada także wprowadzenie zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zaproponowany w projekcie ustawy system poboru składki na fundusz ma charakter docelowy i będzie obowiązywać dla składek należnych od 1 stycznia 2020 r. (opłacanych przez płatników od dnia 1 lutego 2020 r.). Natomiast w okresie przejściowym - w 2019 r. - zaproponowano alternatywne rozwiązanie, które ma pozwolić na wprowadzenie zmiany już od stycznia 2019 r., polegające na pobieraniu przez ZUS łącznie składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Wpływy byłyby następnie dzielone przez ZUS pomiędzy obydwa fundusze. Zakłada się, że w okresie przejściowym płatnik będzie opłacał łącznie składki na fundusze w wysokości 2,45 proc., z której to wpłaty zostanie wyodrębniona składka na Fundusz Solidarnościowy w wysokości 0,15 proc. (w konsekwencji składka na Fundusz Pracy będzie wynosiła 2,30 proc.).

W ocenie skutków regulacji wskazano, że daniny o charakterze solidarnościowym są stosowane także w innych państwach. Np. w Niemczech obowiązuje opłata solidarnościowa (Solidaritaetszuschlag) jako dodatkowa opłata powiązana z podatkiem dochodowym. Podatek solidarnościowy wprowadziły także m.in. Grecja, Włochy i Łotwa.