Czy pracownik, który wnosi odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy, ma obowiązek uiszczenia opłaty sądowej?
Zasady ponoszenia kosztów sądowych w sprawach pracowniczych określa ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. Co do zasady do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 50 tys. zł, pracownik nie ma obowiązku uiszczenia opłaty. Natomiast w sprawach, w których wartość przedmiotu przekracza kwotę 50 tys. zł, pracownik wnoszący pozew ma obowiązek uiszczenia opłaty stosunkowej. Opłata stosunkowa wynosi 5 proc. wartości sporu. Nie może być ona niższa niż 30 zł i wyższa niż 100 tys. zł.
Wartość przedmiotu sporu w sprawach o roszczenia pieniężne stanowi podana kwota. W sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi: przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku. Oznacza to, że jeżeli pracownik zatrudniony na czas nieokreślony i zarabiający 5 tys. zł miesięcznie dochodzi stwierdzenia wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, musi uiścić opłatę stosunkową w wysokości 3 tys. zł (5 proc. z 60 tys.).
Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Pozew nienależycie opłacony wniesiony przez adwokata lub radcę prawnego reprezentującego stronę podlega zwróceniu bez wezwania o uiszczenie opłaty. Strona może jednak w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pozwu uiścić brakującą opłatę.
Postępowanie sądowe może się również wiązać z obowiązkiem poniesienia wydatków, np. kosztów podróży i utraconych zarobków świadków. W toku postępowania wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, z tym że obciążenie pracownika wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych.
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Pracownik, który znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, może wnosić o zwolnienie go przez sąd z kosztów sądowych.