Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) obowiązek opłacania składek nakłada na płatnika. Jeśli jednak płatnik ma zaległości, w wielu przypadkach do spłaty jego długów będą zobowiązane razem z nim lub zamiast niego inne osoby.

Dotyczy to zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych. Do składek stosuje się bowiem niektóre przepisy o odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe określone w ordynacji podatkowej.

Inne niż płatnik podmioty odpowiedzialne za składki można podzielić zasadniczo na dwie grupy – następców prawnych, którzy odpowiadają zamiast płatnika, oraz osoby trzecie, które odpowiadają razem z płatnikiem. W pierwszym przypadku płatnika już nie ma (zmarł lub nie istnieje), w drugim zaś płatnik nie reguluje (nie może regulować) swoich zobowiązań wobec ZUS, wobec czego ZUS żąda ich spłaty przez inne osoby.

Jako trzecią grupę tego typu osób można wskazać dłużników rzeczowych, a więc osób, które mimo że nie są płatnikami, stały się np. właścicielami rzeczy obciążonych hipoteką.

Joanna Śliwińska, radca prawny