Pracownik, który korzystając z nieodpłatnych dni wolnych, świadczy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usługi na rzecz swojego pracodawcy, nie może opłacać niższych składek ZUS.
Mężczyzna był zatrudniony na pełny etat w szpitalu na stanowisku rehabilitanta. W trakcie trwania stosunku pracy rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej, polegającej na wykonywaniu usług fizjoterapeutycznych. Wykonywał je w swoim lokalu.
W związku z tym, że pobierał wynagrodzenie wyższe niż minimalne, z prowadzonej działalności gospodarczej zgłosił się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Z uwagi na to, że jest to jego pierwsza działalność, mógł skorzystać z preferencyjnych składek.
W pewnym momencie wnioskodawca zdecydował się wziąć u swojego pracodawcy urlop bezpłatny. Jednocześnie podpisał ze szpitalem kontrakt na wykonywanie usług rehabilitacyjnych. W ramach prowadzonej działalności za wykonywanie świadczeń będzie mu wystawiał fakturę.
Ze względu na to, że nie pobiera już wynagrodzenia z zakładu pracy, jako przedsiębiorca musi opłacać składki na ubezpieczenia społeczne. W związku z tym wystąpił do ZUS z wnioskiem o interpretację, czy będzie mógł je regulować na preferencyjnych zasadach.
W jego ocenie – tak. Zgodnie bowiem z art. 18a par. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778) przedsiębiorcami niemogącymi skorzystać z preferencyjnych składek są osoby, które w ramach stosunku pracy realizowały na rzecz byłego pracodawcy „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej”. Mężczyzna zaznaczył jednak, że stosunek pracy z pracodawcą nie został rozwiązany. Co oznacza, że jest nadal pracownikiem szpitala przebywającym na urlopie bezpłatnym. Wobec tego nie wykonuje swojej działalności na rzecz byłego pracodawcy. Z tego względu jest uprawniony do opłacania preferencyjnych składek.
ZUS miał jednak odmienne zdanie. Zgodnie z przywołanym przepisem pod pojęciem „byłego pracodawcy”, o którym mowa w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej, należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana. Chodzi więc również o podmiot, z którym osoba prowadząca działalność nie rozwiązała umowy.
Natomiast przez zwrot „czynności wchodzące w zakres wykonywania działalności” należy rozumieć zadania powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach umowy o pracę.
ZUS podkreślił jednocześnie, że warunek niewykonywania działalności na rzecz takiego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia jej prowadzenia, ale całego 24-miesięcznego okresu, o którym mowa w art. 18a ust. 1. Oznacza to, że z chwilą rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy następuje utrata prawa do ulgi.
Decyzja ZUS z 19 kwietnia 2018 r. (WPI/200000/43/344/2018)