Resort rodziny przypomina gminom, że mają bezwzględny obowiązek przestrzegania przepisów dotyczących przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.

Takie wytyczne znalazły się w piśmie skierowanym za pośrednictwem urzędu wojewódzkiego do pomorskich gmin. Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej wskazuje w nim, że otrzymuje liczne informacje o nieprawidłowościach związanych z przyznawaniem świadczenia pielęgnacyjnego opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1952 ze zm.), ta forma wsparcia przysługuje, gdy osoba wymagająca opieki, doznała niepełnosprawności przed ukończeniem 18 lat lub 25 lat (jeśli było to w trakcie nauki). Jednak 21 października 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł (sygn. akt K 38/13), że przepis ten w zakresie, w jakim uzależnia prawo do świadczenia pielęgnacyjnego od wieku powstania niepełnosprawności, jest sprzeczny z konstytucją. Wyrok nie doprowadził do usunięcia tego kryterium z ustawy, bo w uzasadnieniu sędziowie stwierdzili, że do jego wykonania konieczna jest zmiana jej przepisów.

Od tamtego orzeczenia minęły już blisko cztery lata, a nowelizacja nie została do tej pory uchwalona. Niektóre gminy zdecydowały więc, że będą stosować się wprost do wyroku Trybunału.

– Przyznajemy świadczenia opiekunom. Orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne – mówi Agnieszka Niedałtowska, rzecznik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie.

Piotr Stolarczyk, dyrektor Toruńskiego Centrum Świadczeń Rodzinie dodaje, że w sprawach o świadczenie pielęgnacyjne należy mieć na względzie sentencję wyroku, co oznacza, że data powstania niepełnosprawności nie ma znaczenia prawnego dla rozstrzygnięcia kwestii spełniania warunków do jego uzyskania (taka jest też linia orzecznicza sądów administracyjnych).

Natomiast MRPiPS w swoim piśmie podkreśla, że samorządy powinny przestrzegać art. 17 ust. 1b w jego obecnym brzmieniu. Stan prawny określony tym zapisem obliguje je bowiem niezależnie od indywidualnych rozstrzygnięć samorządowych kolegiów odwoławczych czy wojewódzkich sądów administracyjnych. Stanowisko resortu jest w tej kwestii jednoznaczne. Zróżnicowane traktowanie opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych jest konieczne, dopóki trwają działania legislacyjne, które zmierzają do realizacji wyroku TK.