Przedsiębiorca, który oprócz przedszkola prowadzi też inną działalność gospodarczą, nie może skorzystać z obniżonego wskaźnika, zwalniającego z wpłat na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.



Takie stanowisko przedstawił prezes funduszu w interpretacji wydanej dla jednego z pracodawców (DW.050.1.2018.IGR). O jej uzyskanie wystąpiła osoba, która w ramach działalności gospodarczej prowadzi dwa sklepy obsługiwane przez dwóch pracowników oraz przedszkole mające więcej niż 25 zatrudnionych. Wątpliwości przedsiębiorcy były związane z tym, czy może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat na PFRON w stosunku do pracowników sklepów oraz czy w przypadku przedszkola ma zastosowanie art. 21 ust. 2b ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.). Ten przepis przewiduje bowiem, że wymienione w nim podmioty, w tym m.in. publiczne i niepubliczne szkoły, które mają co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, nie muszą płacić składki na fundusz, jeśli osiągają 2 proc. wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością (dla pozostałych pracodawców jest to 6 proc.).
PFRON wskazał, że przedsiębiorca nie ma racji. Wyjaśnił, że do wpłat jest zobligowany pracodawca, przy czym ustawa o rehabilitacji nie zawiera jego definicji i odwołuje się w tej kwestii do kodeksu pracy. Z jego art. 3 wynika zaś, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, a także osoba fizyczna, jeśli zatrudnia pracowników. W ocenie PFRON – dokonanej na podstawie dokumentów przedstawionych przez przedsiębiorcę – za takiego samodzielnego pracodawcę jego przedszkole nie może być uznane. Uzasadnia to tym, że przyznanie jego kierownikowi kompetencji do podejmowania decyzji w sprawach zatrudniania i zwalniania pracowników pedagogicznych oraz pozostałych podwładnych nie oznacza, że jest on pracodawcą. PFRON powołuje się przy tym na orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok z 22 sierpnia 2003 r., sygn. akt I PK 284/12), które stanowi, że jeśli wewnętrzna jednostka organizacyjna jest upoważniona do zawierania umów o pracę w imieniu podmiotu, w którego skład wchodzi, to sama nie jest pracodawcą, tylko kierownikiem zakładu pracy. Tym samym to przedsiębiorca jest pracodawcą wobec wszystkich osób świadczących pracę w przedszkolu oraz sklepach.
Ponadto fundusz podkreśla, że w art. 21 ust. 2b mowa jest o szkołach (zaliczają się do nich też przedszkola), które są pracodawcami. Co więcej, skorzystanie z przywileju zawartego w tym przepisie wymaga, aby pracodawca nie prowadził działalności w żadnym innym zakresie, niż zostało to w nim określone. Przedsiębiorca poza przedszkolem ma zaś sklepy, które nie zostały objęte wspomnianym artykułem. Dlatego w jego sytuacji, aby mógł być zwolniony z wpłat na PFRON, znajdzie zastosowanie przepis odnoszący się do konieczności osiągania minimum 6 proc. wskaźnika niepełnosprawnych pracowników.