Czy przygotowany w zakładzie pracy pokój do wypoczynku dla kobiet w ciąży i karmiących matek może równocześnie pełnić funkcję punktu pierwszej pomocy?
Jak wskazano w art. 207 par. 2 kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Polega to m.in. na zapewnieniu pracownikom sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środków do udzielania pierwszej pomocy – o czym mowa w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej: r.b.h.p.).
W większości przedsiębiorstw wystarczy, że pracodawca zapewni apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy oraz wyznaczy i przeszkoli pracowników odpowiedzialnych za ich obsługę (w zakresie udzielania pierwszej pomocy). W przypadku instytucji, w których występują szczególne zagrożenia (m.in. wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne), pracodawca powinien zapewnić w poszczególnych wydziałach (oddziałach) punkty pierwszej pomocy, a więc pomieszczenia lub wyodrębnione miejsca o wystarczającej powierzchni, wyposażone w umywalki z ciepłą i zimną wodą oraz niezbędny sprzęt i inne środki do udzielania pierwszej pomocy (par. 2 pkt 14 r.b.h.p.).
Jeszcze innym obowiązkiem pracodawcy, zgodnie z par. 39 załącznika nr 3 do r.b.h.p., jest urządzenie pomieszczenia z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Powinność ta dotyczy pracodawcy zatrudniającego na jedną zmianę więcej niż 20 kobiet w jednym budynku. Pokój dla ciężarnych i karmiących należy wyposażyć w co najmniej jedno miejsce na każdych 300 kobiet zatrudnionych na jednej zmianie (lecz nie mniej niż jedno miejsce – przy mniejszej liczbie pracownic). Powierzchnia takiego pomieszczenia nie może być mniejsza niż 8 mkw.
Co do zasady nie ma przeciwwskazań do tego, aby punkt pierwszej pomocy zlokalizować w pomieszczeniu do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Przepisy nie obligują bowiem pracodawcy do wyodrębniania tych pomieszczeń w taki sposób, aby były one wykorzystywane wyłącznie do celów, do jakich zostały wyznaczone. Dopuszczalne jest więc łączenie ich funkcji. Warunkiem będzie jednak zapewnienie, aby spełniały one wymagania zarówno jednego, jak i drugiego pomieszczenia, a w szczególności zachowały swoją funkcjonalność.
Podstawa prawna
Art. 207 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.).
Par. 2 pkt 14, par. 44 oraz par. 39 załącznika nr 3 do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).