Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej muszą posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej. Takiego warunku nie spełnia kandydat, który zatrudniony był na stanowisku wiceprezydenta miasta.
W związku z przejściem na emeryturę dotychczasowej dyrektorki powiatowego centrum pomocy rodzinie powstał wakat na tym stanowisku. Zgodnie z art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1868 ze zm.) to do zadań zarządu powiatu należy m.in. zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Wolny etat można było obsadzić na dwa sposoby: w drodze naboru wewnętrznego lub zewnętrznego. Zarząd powiatu zdecydował się na drugi wariant. Powołał komisję konkursową. Ta, w dwuetapowej procedurze, wybrała pięciu najlepszych kandydatów. W trakcie przedstawiania przez przewodniczącą komisji zarządowi powiatu wyników naboru okazało się, że jednak nie wszyscy kandydaci spełniali rygory selekcyjne. Chodziło przede wszystkim o wymóg trzyletniego stażu pracy w pomocy społecznej. Tymczasem podjęcie uchwały przez zarząd o zatrudnieniu osoby, która nie spełnia wymogów ustawowych, uruchomiłoby nadzór wojewody. Mógłby on unieważnić dokument lub zaskarżyć go do sądu administracyjnego.
● ETAP I Ogłoszenie o naborze
– Witam państwa. Spotkaliśmy się dzisiaj w celu wyboru nowego dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Adrianowie – zaczął starosta adrianowski Andrzej Drewnowski. – Na tym stanowisku powstał wakat w związku z przejściem dotychczasowej pani dyrektor Anny Mróz na emeryturę.
CO NA TO PRAWO? RADA 1
– Komisja konkursowa w wyniku naboru wyłoniła pięciu najlepszych kandydatów – kontynuował przewodniczący zarządu.
– Pani Mario proszę przypomnieć, jakie były wymagania konkursu – starosta skierował pytanie do przewodniczącej komisji konkursowej Marii Ciesielskiej.
– Wśród niezbędnych wymogów wymienić należy np.:
● posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystanie z pełni praw publicznych;
● posiadanie nieposzlakowanej opinii;
● nieskazanie prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
● brak zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych;
● co najmniej 5-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej, o którym mowa w art. 122 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
● posiadanie specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej, o której mowa w art. 122 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – wyliczała przewodnicząca.
CO NA TO PRAWO? RADA 2
CO NA TO PRAWO? RADA 3
– Przypominam, że wymogi te zostały zawarte w uchwale zarządu powiatu w sprawie ogłoszenia naboru na wolne kierownicze stanowisko urzędnicze dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Adrianowie – uzupełnił starosta.
– Jeżeli chodzi o wymogi dodatkowe, to chciałabym przypomnieć, że preferowane są wyższe studia magisterskie na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, polityka społeczna, prawo, socjologia lub na kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej albo na innym kierunku, ale uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie, resocjalizacji – dodała jeszcze Maria Ciesielska.
CO NA TO PRAWO? RADA 4
– Co jeszcze znalazło się w ogłoszeniu o naborze? – dociekał Marek Nowak, członek zarządu powiatu.
– Wskazaliśmy także zakres wykonywanych zadań, informację o warunkach pracy na danym stanowisku, a także informację dotyczącą tego, czy w miesiącu poprzedzającym datę upublicznienia ogłoszenia wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w jednostce w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6 proc. Ponadto określiliśmy wymagane dokumenty i ustaliliśmy termin oraz miejsce ich składania – wymieniała lekko już zniecierpliwiona Maria Ciesielska.
– A może mi pani przypomnieć, jak określone zostały warunki zatrudnienia – spytał Marek Nowak. – Szanowny kolego, nie traćmy czasu na czytanie całego ogłoszenia, tu mam je na piśmie, proszę się zapoznać – skrócił dyskusję starosta.
● ETAP II Postępowanie konkursowe
– Ilu kandydatów się w ogóle zgłosiło? – spytała z kolei Ewa Kowalska, wicestarosta.
– Aż 10 osób – odpowiedziała Maria Ciesielska. I kontynuując, stwierdziła, że po dokonaniu przez komisję konkursową analizy złożonych dokumentów, a więc porównaniu danych zawartych w aplikacji z wymogami formalnymi określonymi w ogłoszeniu, dokonano kwalifikacji kandydatów do drugiego etapu naboru. Osoby spełniające wymagania formalne zostały powiadomione o dopuszczeniu oraz o terminie rozmowy kwalifikacyjnej. Z kolei ci, który nie spełnili formalnych wymagań, zostali o tym powiadomieni. Poinformowała też, że w dalszym toku prac komisji nie były także rozpatrywane oferty niekompletne. – W drugim etapie została przeprowadzona rozmowa kwalifikacyjna. Jej celem było poznanie wiedzy, predyspozycji i umiejętności kandydatów do prawidłowego zarządzania Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Chodziło o zbadanie wiedzy kandydata na temat przepisów prawnych i zadań realizowanych na stanowisku dyrektora placówki oraz przedstawienie przez kandydata koncepcji pracy na tym stanowisku – tłumaczyła Maria Ciesielska.
– Jak przebiegała rozmowa? – spytał Marek Nowak.
– Każdy z kandydatów odpowiadał ustnie na pięć, jednakowych dla wszystkich pytań związanych tematycznie z zakresem pracy na stanowisku dyrektora PCPR oraz wymaganiami podanymi w ogłoszeniu o naborze. Podczas rozmowy każda z zakwalifikowanych osób miała też za zadanie omówić przedłożoną w ofercie koncepcję funkcjonowania placówki – zreferowała krótko Maria Ciesielska.
– Dziękuję za omówienie – skwitował starosta. – Postępowanie konkursowe odbyło się więc zgodnie z regulaminem konkursu, który został ustalony przez zarząd powiatu – stwierdził.
● ETAP III. Wskazanie najlepszych kandydatów
– Do drugiego etapu konkursu, tj. rozmowy kwalifikacyjnej, przeszło pięć osób. W protokole z przeprowadzonego naboru zostały one uszeregowane według uzyskanej punktacji, od największej do najmniejszej liczby otrzymanych punktów [choć takiego ustawowego wymogu nie ma – red.] Spośród nich komisja konkursowa wskazała na kandydaturę Adama Nowakowskiego. Otrzymał on największą liczbę punktów. Uznaliśmy jego koncepcję kierowania i rozwoju PCPR w Adrianowie za w pełni realną i najciekawszą – stwierdziła przewodnicząca komisji konkursowej.
– Czy Adam Nowakowski nie był wiceprezydentem naszego miasta? – spytał Marek Nowak.
– Tak, w kadencji 2010–2014 był zatrudniony w urzędzie miasta na stanowisku wiceprezydenta. Podlegały mu wtedy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum Integracji Społecznej i Środowiskowy Dom Samopomocowy. Z racji zajmowanego stanowiska wydawał oczywiście decyzje administracyjne dotyczące pomocy społecznej – potwierdziła Maria Ciesielska.
– Proszę państwa, ale jeśli to jedyny okres, jaki ma się liczyć do stażu pracy w pomocy społecznej, to nie można go zaliczyć do obowiązkowego 3-letniego stażu pracy w pomocy społecznej – zauważył Witold Madej, radca prawny starostwa. I wyjaśnił, że w tej kwestii istnieje ugruntowane już stanowisko sądów administracyjnych. Otóż zgodnie z nim praca na stanowisku wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie może być uznana za staż pracy w pomocy społecznej, o którym mowa w art. 122 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
CO NA TO PRAWO? RADA 5
– Adam Nowakowski od stycznia 2016 r. do dzisiaj jest zatrudniony w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie na stanowisku kierownika (koordynatora działu ds. osób niepełnosprawnych).
CO NA TO PRAWO? RADA 6
Od stycznia 2017 r. współpracuje też w ramach wolontariatu z organizacjami pozarządowymi – poinformowała Maria Ciesielska.
CO NA TO PRAWO? RADA 7
– Niestety, te okresy też nie wystarczą – stwierdził radca prawny. – Proszę państwa, Adam Nowakowski nie spełnia wymagania co do stażu pracy, by zostać dyrektorem tej jednostki – podsumował mecenas.
– Jak to? – wyraźnie zdenerwowana spytała Maria Ciesielska. Przecież nawet nie licząc zatrudnienia w urzędzie miasta, Adam Nowakowski pracuje już ponad dwa lata w PCPR. A na dodatek współpracuje w ramach wolontariatu z organizacjami pozarządowymi.
– Nie można sumować dwóch okresów biegnących jednocześnie, wliczając je do stażu pracy w pomocy społecznej. Możemy zaliczyć czas pracy w PCPR albo wolontariat. Nie można tych okresów dublować. Adam Nowakowski nie może zatem zostać dyrektorem – stwierdził wyraźnie zirytowany Witold Madej.
CO NA TO PRAWO? RADA 8
– Szkoda, bo to dobry organizator. Jednak dobrze, że pan mecenas zauważył braki związane z wymaganym stażem, inaczej wybór mógłby zakwestionować wojewoda – powiedziała Katarzyna Starzyńska, sekretarz powiatu.
– Kolejna na liście kandydatów jest Agnieszka Jackowska. Magister prawa, która ukończyła też podyplomowe studium organizacji pomocy społecznej i pracy socjalnej. Od 2010 r. pracowała w pomocy społecznej, w tym od 2015 r. na stanowisku kierownika działu nadzoru i pomocy instytucjonalnej PCPR. Od grudnia ubiegłego roku pełni funkcję zastępcy dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Lidkowie. Jest też aktywnym członkiem organizacji pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej na terenie powiatu adrianowskiego – omówiła następną kandydaturę Maria Ciesielska.
● ETAP IV. Informacja o wyniku naboru
– Musimy przegłosować tę kandydaturę – skwitował starosta. – Kto jest za? O, widzę, że wszyscy. W takim razie podjęliśmy uchwałę w sprawie zatrudnienia Agnieszki Jackowskiej na stanowisku dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Adrianowie – uroczyście oświadczył starosta.
– Teraz o wyniku naboru należy powiadomić na tablicy informacyjnej w jednostce, w której był przeprowadzony nabór. Informację tę należy także podać w biuletynie informacji publicznej, gdzie musi być widoczna przez co najmniej trzy miesiące – szybko dodał mecenas Madej.
– Jaką treść musi mieć ta informacja? – spytał Marek Nowak.
– Zgodnie z art. 15 ust. 2 informacja o wyniku naboru zawiera: nazwę i adres jednostki, określenie stanowiska, imię i nazwisko wybranego kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, a także uzasadnienie dokonanego wyboru albo uzasadnienie nierozstrzygnięcia naboru na stanowisko – tłumaczyła sekretarz powiatu.
– Na tym spotkanie kończymy. Dziękuję państwu – dodał szybko starosta.
RADA 1
Kwalifikacje decydujące przy awansie wewnętrznym
Nabór kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze, w tym na kierownicze, jest otwarty i konkurencyjny. Tak stanowi art. 11 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 902 ze zm., dalej: u.prac.s.). W literaturze przez nabór rozumie się procedurę zmierzającą do obsady wolnego stanowiska pracy (J. Stelina [w:] A. Rycak , M. Rycak, J. Stelina, J. Stępień: „Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz”, wyd. II). Składają się na nią czynności polegające na upowszechnieniu informacji o poszukiwaniu pracownika oraz na selekcji kandydatów, którzy zgłosili wolę podjęcia zatrudnienia. Zgodnie z art. 12 u.prac.s. wolnym stanowiskiem urzędniczym, w tym wolnym kierowniczym stanowiskiem urzędniczym, jest stanowisko, na które – zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia – nie został przeniesiony pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, posiadający wymagane na danym stanowisku kwalifikacje, lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór albo na którym – mimo przeprowadzonego naboru – nie został zatrudniony pracownik. Wykaz stanowisk zawarty został w rozporządzeniu Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1786 ze zm.). W załącznikach do tego aktu wykonawczego poszczególne rodzaje stanowisk pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych wymienione są z podziałem na stanowiska urzędnicze obsadzane w drodze wyboru, powołania i umowy o pracę, w tym stanowiska kierownicze oraz stanowiska pomocnicze i obsługi. Zgodnie z art. 20 ust. 2 u.prac.s. awans wewnętrzny może zostać dokonany jedynie w ramach tej samej grupy stanowisk. Oczywiście przeniesienie może nastąpić tylko w przypadku, kiedy przenoszony pracownik posiada kwalifikacje. Dopuszczalne jest np. przeniesienie pracownika ze stanowiska kierownika na dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie. Prawidłowość decyzji w tym zakresie potwierdza np. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody mazowieckiego z 16 grudnia 2010 r. (znak: LEX.I.MSt.0911-71/10).
RADA 2
Wymagania trzeba ogłosić
Jawność naboru na stanowiska urzędnicze gwarantuje obowiązek upowszechnienia informacji o wolnym stanowisku pracy. A zatem informacja o wolnym stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, i uruchomienie procedury naboru zewnętrznego powinna przybrać formę ogłoszenia podanego do publicznej wiadomości. Ogłoszenie takie musi zostać umieszczone w biuletynie informacji publicznej oraz na tablicy informacyjnej w jednostce, w której jest prowadzony nabór. Przy czym powinno ono zawierać m.in.: nazwę i adres jednostki; określenie stanowiska; określenie wymagań związanych ze stanowiskiem, zgodnie z opisem danego stanowiska (ze wskazaniem, które z nich są niezbędne, a które dodatkowe). Zgodnie z art. 13 ust. 2a u.prac.s. wymagania, o których mowa w ust. 2 pkt 3, określa się w sposób następujący:
1) wymagania niezbędne to wymagania konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku;
2) wymagania dodatkowe to pozostałe wymagania, pozwalające na optymalne wykonywanie zadań na danym stanowisku.
Zaś w art. 6 u.prac.s. przewidziane są tzw. rygory selekcyjne, a więc wymagania ogólne do osób ubiegających się o zatrudnienie w samorządowych jednostkach organizacyjnych. Wśród nich znajduje się wymóg posiadania kwalifikacji zawodowych wymaganych do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Dla każdego stanowiska pracy istnieje zestaw niezbędnych wymagań stawianych przed osobami, które mają być na nim zatrudnione. Przy czym minimalne kwalifikacje zawarto w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (najczęściej chodzi o wymóg określonego wykształcenia). Oprócz tego dla niektórych stanowisk wymagane jest spełnianie warunków określonych w przepisach odrębnych. W omawianej sytuacji jest nim art. 122 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769 ze zm., dalej: u.p.s.).
RADA 3
Istotne jest zatrudnienie w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej
Zgodnie z art. 122 ust. 1 u.p.s. osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Pojęcie „staż pracy” nie jest w u.p.s. doprecyzowane, dlatego też należy nadać mu ogólne znaczenie, wynikające z pragmatyk pracowniczych. Niewątpliwie staż pracy to okres zatrudnienia na podstawie stosunku pracy. W orzecznictwie podkreśla się, że pod pojęciem „staż pracy w pomocy społecznej” należy rozumieć okres zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, których katalog zawarto w art. 6 pkt 5 u.p.s. (czyli regionalnym ośrodku polityki społecznej, powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodku pomocy społecznej, domu pomocy społecznej, placówce specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodku wsparcia i ośrodku interwencji kryzysowej). Do stażu w pomocy społecznej zalicza się także pracę w organizacjach pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej czy też pracę w wydziale polityki społecznej urzędu wojewódzkiego. Przy tym bez znaczenia jest podstawa nawiązania stosunku pracy, rodzaj umowy o pracę czy wymiar czasu pracy (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 18 listopada 2009 r., sygn. akt IV SA/Wr 428/09). Nie można natomiast uznać, że zajmowanie stanowiska wiceprezydenta miasta oznacza spełnienie przesłanki trzyletniego stażu pracy w pomocy społecznej. I to nawet wówczas, jeśli w ramach tego stanowiska wydawano decyzje administracyjne bezpośrednio związane z pomocą społeczną. Prezydent (wiceprezydent) z racji zajmowanego stanowiska ma nadzór nad wykonywaniem określonych zadań wymienionych w ustawie o samorządzie gminnym, ale przyjęcie, że sprawowanie nadzoru z racji pracy na stanowisku wiceprezydenta miasta oznacza nabycie stażu pracy w pomocy społecznej, musiałoby łączyć się z uznaniem, że w takim razie prezydent/wiceprezydent miasta ma staż pracy we wszystkich obszarach mieszczących się w zakresie jego kompetencji.
Drugą przesłanką wymienioną w art. 122 ust. 1 u.p.s. jest zdobycie specjalizacji z zakresu pomocy społecznej. Specjalizacja, która wiąże się z odbyciem szkolenia, skierowana jest zarówno do osób z wyższym, jak i ze średnim wykształceniem. Do jej uzyskania wymagane jest: napisanie pracy dyplomowej i jej pozytywna ocena, zaliczenie minimów programowych oraz zdanie egzaminu końcowego. Szkolenia specjalizacyjne z zakresu organizacji pomocy społecznej mogą realizować określone podmioty po uzyskaniu zgody ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego. Do podmiotów tych rozporządzenie zalicza: uczelnie wyższe, kolegia pracowników służb społecznych, placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego oraz instytuty badawcze. Podmioty te muszą posiadać minimum dwuletnie doświadczenie w prowadzeniu kształcenia lub doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej. Artykuł 122 u.p.s. nie określa obowiązku ukończenia studiów wyższych dla osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej.
RADA 4
Niespełnianie warunków dodatkowych obniża szanse
Oprócz wymagań niezbędnych możliwe jest wprowadzanie wymagań dodatkowych, których nie przewidują przepisy rozporządzenia płacowego ani przepisy odrębne (np. wymagania dotyczące stażu pracy, doświadczenia itd.). Niespełnianie wymagań niezbędnych, a więc wynikających z rozporządzenia płacowego oraz przepisów odrębnych, dyskwalifikuje daną kandydaturę w postępowaniu rekrutacyjnym. Oznacza to niemożność zaproponowania pracy takiej osobie, nawet jeśli jest ona jedynym kandydatem uczestniczącym w procedurze naboru. Odmienna jest istota wymagań dodatkowych. Ich niespełnienie obniża szanse danej osoby w postępowaniu rekrutacyjnym w porównaniu z osobami, które wymagania takie spełniają, jednak jej nie wyklucza.
RADA 5
Wójt to nie pracownik pomocy społecznej
Do stażu pracy w pomocy społecznej nie można zaliczyć zatrudnienia na stanowisku wiceprezydenta miasta, nawet gdy wiązało się to z wydawaniem decyzji administracyjnych z omawianego zakresu. Pogląd ten potwierdza wyrok WSA w Kielcach z 12 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II SA/Ke 127/17). W orzeczeniu tym stwierdzono, że wójt (burmistrz, prezydent miasta), wykonując zadania gminy (powiatu) określone przepisami prawa, z racji wykonywanej funkcji ma nadzór nad wykonywaniem zadań będących we właściwości gminy (powiatu). Natomiast zadania gminy (powiatu) – m.in. z pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia – są realizowane przez podmioty (jednostki organizacyjne) do tego powołane. Zdaniem kieleckiego sądu administracyjnego pojęcie „staż pracy w pomocy społecznej” powinno być interpretowane jako świadczenie pracy na stanowiskach w podmiotach związanych z bezpośrednim wykonywaniem zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej, a nie sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem zadań przez jednostkę samorządu terytorialnego związanych z pomocą społeczną.
RADA 6
Pełnienie obowiązków dyrektora nie jest dozwolone
Co do zasady zarząd powiatu mógłby przenieść kierownika na stanowisko dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie w drodze awansu wewnętrznego. W tym konkretnym przypadku nie było to jednak dopuszczalne, gdyż kierownik nie spełniał przesłanki z art. 122 ust. 1 u.p.s. Zarządy powiatów omijają ten przepis w taki sposób, że bez przeprowadzania konkursu czasowo powierzają obowiązki dyrektora pracownikowi jednostki. Jest to jednak niezgodne z prawem. Po pierwsze przepisy u.p.s. nie przewidują przekazania zadań w drodze „p.o.”. Po drugie osoba wykonująca zadania kierownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej musi bezwzględnie spełniać wymogi z art. 122 ust. 1 u.p.s. Stanowisko to potwierdza powołane już wyżej rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody mazowieckiego z 16 grudnia 2010 r. (znak: LEX.I.MSt.0911-71/10). Dotyczyło ono uchwały zarządu powiatu o powierzeniu obowiązków dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie. Z wyjaśnień starosty wynikało, iż dwukrotnie przeprowadzono otwarty i konkurencyjny nabór na stanowisko dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie. W toku procedury nie udało się jednak wyłonić kandydata spełniającego zarówno kryteria merytoryczne, jak i wymogi formalne w zakresie posiadanych kwalifikacji. W związku z powyższym zarząd powiatu postanowił powierzyć stanowisko dyrektora dotychczasowej zastępcy dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie. W tym miejscu starosta wyjaśnił, iż powierzenie to ma charakter czasowy – do momentu wyłonienia dyrektora w drodze następnego naboru. Argumenty te nie przekonały wojewody. Stwierdził on nieważność podjętej uchwały, a w uzasadnieniu rozstrzygnięcia uznał, że została ona podjęta bez podstawy prawnej. Ponadto z wyjaśnień przesłanych przez zarząd powiatu wynikało, że były zastępca dyrektora, któremu powierzono stanowisko p.p. dyrektora , nie spełniał jednak wymagań z art. 122 u.p.s. Tymczasem – jak zauważył organ nadzorczy – powierzenie stanowiska należy traktować tak samo jak powołanie na stanowisko. Uchwała obarczona była więc wadą prawną także z tego powodu. Wojewoda podkreślił przy tym, że brak możliwości powołania osoby pełniącej obowiązki dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie w trybie pozakonkursowym jest wynikiem świadomego działania ustawodawcy. Wynikający z art. 3a ustawy o pracownikach samorządowych wymóg – aby nabór kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze, w tym na kierownicze stanowiska urzędnicze, był otwarty i konkurencyjny, a więc następował w trybie konkursowym – ma na celu zagwarantowanie, aby osoba piastująca wysokie stanowisko w administracji samorządowej dawała rękojmię prawidłowego wykonywania zadań w zakresie kierowania powierzoną jej placówką. Przyjęcie zaś rozwiązań zaproponowanych przez zarząd powiatu prowadziłoby do obejścia owych wysokich wymagań materialnych i proceduralnych, obowiązujących przy powołaniu na stanowiska kierownicze w administracji samorządowej.
RADA 7
Wolontariat się liczy, ale jako jedyna aktywność zawodowa
Co mówią sądy o zaliczeniu do trzyletniego stażu pracy wolontariatu? Zdaniem WSA w Kielcach, wyrażonym w wyroku z 12 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II SA/Ke 127/17), przez staż pracy w pomocy społecznej należy rozumieć świadczenie pracy czy to na podstawie umowy o pracę, czy też umowy cywilnoprawnej. Jednak mając na uwadze cel, w jakim powyższy wymóg ustawodawca wprowadził, praca ta powinna charakteryzować się pewnym natężeniem, częstotliwością wykonywania, pozwalającymi zapoznać się z charakterem pracy, zadaniami, jakie wykonują jednostki organizacyjne pomocy społecznej, a także umożliwić nabycie określonego doświadczenia niezbędnego do kierowania pracą tych jednostek. Takim zamiarem – zdaniem WSA – niewątpliwie kierował się ustawodawca, wprowadzając odnośnie osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej wymóg posiadania określonego stażu pracy w pomocy społecznej. Tego wymogu nie spełnia praca świadczona na podstawie porozumienia o wolontariacie, przy założeniu, że dana osoba jednocześnie w tym okresie była na stałe zatrudniona na innym stanowisku. Dość podobne stanowisko miał NSA w wyroku z 23 stycznia 2018 r. (sygn. akt I OSK 1824/17). W orzeczeniu tym NSA wyjaśnił, że art. 122 ust. 1 u.p.s. nie wyklucza zaliczenia na poczet wymaganego stażu pracy współpracy w ramach wolontariatu. Takie rozumienie tego przepisu nie budzi wątpliwości w sytuacji, gdy jest to jedyna aktywność zawodowa danej osoby, którą co do zasady może wykonywać każdego dnia w pełnym wymiarze czasu pracy. W sytuacji gdy wolontariat stanowi dodatkową aktywność osoby czynnej zawodowo, uprawnienie do zaliczenia stażu pracy w omawianym trybie należy wiązać ze świadczeniem pracy zasadniczej.
RADA 8
Zakaz dublowania okresów
W przypadku gdy osoba w trakcie zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej jednocześnie współpracuje w ramach wolontariatu, to okresy te nie mogą być niejako osobno liczone do stażu pracy. NSA w wyroku z 23 stycznia 2018 r. (sygn. akt I OSK 1824/17) wskazał, że nie można prowadzić do dublowania zachodzących na siebie okresów aktywności zawodowej, które podlegałyby sumarycznemu uwzględnieniu przy dokonywaniu oceny wymiaru stażu pracy. NSA podkreślił, że takie podejście nie świadczy o dyskryminacji, o której mowa w art. 94 pkt 2b kodeksu pracy, tj. ze względu na zatrudnienie w pełnym albo w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jest bowiem wynikiem racjonalnego rozumienia prawa.
! PODSUMOWANIE
Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej muszą posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej. Takiego warunku nie spełnia kandydat, który zatrudniony był na stanowisku wiceprezydenta miasta. I to nawet wtedy, gdy wiązało się to z wydawaniem decyzji administracyjnych z omawianego zakresu. Nie można też sumarycznie zliczać okresów współpracy w ramach wolontariatu i zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, gdy okresy te zachodzą na siebie.