Uległem wypadkowi przy pracy i ZUS przyznał mi jednorazowe odszkodowanie. Moim zdaniem jest o wiele za niskie, bo lekarz orzecznik ustalił zbyt niski uszczerbek na zdrowiu. Zamierzam więc złożyć odwołanie od decyzji ZUS w tej sprawie. Oprócz zwiększenia odszkodowania chcę w odwołaniu do sądu wnosić o odsetki od różnicy. Czy mogę zgłosić taki dodatkowy wniosek? Jakie są szanse na uwzględnienie odwołania?
Szanse na uwzględnienie odwołania trzeba rozpatrywać oddzielnie dla każdego z wniosków odwołania. Pierwszy z nich – o zmianę decyzji i przyznanie wyższego odszkodowania będzie tak naprawdę uzależniony od opinii biegłego lekarza, który niewątpliwie zostanie w tej sprawie powołany. ZUS nie kwestionuje samej podstawy prawnej do wypłaty odszkodowania. Trudno więc ocenić szansę na wygraną, skoro spór dotyczy w zasadzie zagadnień medycznych. Nie ulega jednak wątpliwości, że procent uszczerbku na zdrowiu przyjęty przez ZUS do obliczenia świadczenia może być kwestionowany przed sądem.
W przypadku drugiego wniosku – o przyznanie odsetek, sytuacja wygląda jednak inaczej. Kluczowe znaczenie ma tu bowiem art. 47710 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu. Właśnie o takim nowym żądaniu można mówić w podanej sytuacji, ponieważ ubezpieczony dopiero w odwołaniu zamierza wnosić o odsetki.
W zbliżonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w wyroku z 31 stycznia 2017 r. (sygn. akt VII U 869/16) wskazał, że roszczenie o wypłatę odsetek przekazano do rozpoznania pozwanemu organowi, bo istotą postępowania sądowego w zakresie ubezpieczeń społecznych jest wyłącznie kontrola prawidłowości wydanej przez organ decyzji. To więc właśnie ZUS musi w pierwszej kolejności orzec decyzją o jakimkolwiek roszczeniu ubezpieczonego, a dopiero od takiej decyzji stronie będzie przysługiwało odwołanie do sądu na zasadach ogólnych. Warto również odnotować stanowisko Sądu Najwyższego wynikające z wyroku z 19 września 2017 r. (sygn. akt II UK 413/16). SN podkreślił, że przed sądem ubezpieczony może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Z tego względu odwołanie wnoszone od decyzji organu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest postąpić zgodnie z art. 47710 par. 2 k.p.c. Takie stanowisko sądów oznacza, że roszczenie ubezpieczonego w zakresie odsetek sąd najprawdopodobniej przekaże do ZUS do jego merytorycznego rozpoznania. Dopiero od decyzji wydanej w tej sprawie ubezpieczony będzie mógł wnieść odwołanie, które zostanie już rozpatrzone w normalnym trybie.
Podsumowując, w przypadku złożenia takiego odwołania sąd najprawdopodobniej rozpatrzy tylko kwestię podwyższenia jednorazowego odszkodowania, żądanie odsetek jako nowe roszczenie zostanie zaś przekazane do ZUS.
Sąd ubezpieczeń społecznych nie może rozpatrywać roszczenia, które wcześniej nie zostało zgłoszone do ZUS.
Podstawa prawna
Art. 47710 par. 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 155 ze zm.).
Art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.).