Obowiązkiem każdego płatnika składek do ZUS jest terminowe ich uiszczanie. Brak wpłaty składki na właściwy rachunek bankowy skutkuje naliczaniem odsetek za każdy dzień zwłoki. Dotkliwe skutki finansowe opóźnień w zapłacie składek można jednak zmniejszyć. Osoba zobligowania do regulowania składek może wnioskować o odroczenie terminu płatności. Co istotne, odroczenie dotyczyć może tylko składek bieżących lub przyszłych. Nie jest możliwe odroczenie terminu płatności składek, których termin na zapłacenie już minął. Wniosek - najpóźniej w dniu terminu płatności składek - złożyć może także pełnomocnik na podstawie pisemnego upoważnienia. Ulga w postaci przesunięcia terminu zapłaty dotyczy składek na: ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.
Oczywiście sam wniosek złożony na czas nie gwarantuje automatycznie prawa do ulgi tego rodzaju. Decyzja należy do ZUS-u. Nowe warunki zapłaty składek określone będą w umowie, którą przedstawi ZUS. Od dochowania zapisów tejże zależy uniknięcie postępowania egzekucyjnego. Kosztem ponoszonym przez korzystającego z takiej ulgi jest opłata prolongacyjna. Naliczana jest w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy.
Raz zawarta umowa o odroczenie terminu płatności składki może zostać zmieniona, jeśli sytuacja korzystającego płatnika ulegnie zmianie (np. pogorszeniu). Wniosek o zmianę warunków należy oczywiście odpowiednio uzasadnić dołączając stosowne dokumenty. Przy zgodzie ZUS-u umowa zostaje aneksowana. Wyznaczony zostaje nowy termin i nowa wysokość opłaty prolongacyjnej. Jeśli płatnik nie jest w stanie z jakiegoś powodu dotrzymać warunków umowy może złożyć wniosek o utrzymanie w mocy zawartej umowy odraczającej zapłatę składek (wraz z dowodami potwierdzającymi istnienie podanych przyczyn). Utrzymanie ulgi w mocy oznacza, że ZUS nie skorzysta w tym czasie z drogi postępowania egzekucyjnego w celu uzyskania należności.
W razie naruszenia warunków umowy przez płatnika państwowy ubezpieczyciel ma prawo do jej natychmiastowego zerwania. Dodatkowymi konsekwencjami będą dla płatnika: obowiązek zapłaty odroczonych składek, odsetek za zwłokę oraz - możliwe - koszty egzekucji.
Wniosek o odroczenie terminu płatności składek składa się na formularzu RSO (link). Możliwe drogi złożenia wniosku to: przez internet, listownie lub osobiście. By skorzystać z kanału komunikacji zdalnej potrzebny jest profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE), gdzie po zalogowaniu należy z katalogu wybrać opcję „Złożenie dokumentu RSO. Wniosek o odroczenie terminu płatności składek".