Kwestia składek na Fundusz Pracy zostały uregulowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Fundusz ten powstał w celu zapobiegania skutkom bezrobocia oraz łagodzenia ich.
Składki z tego funduszu są przekazywane między innymi na:
- wypłaty zasiłków dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy,
- programy mające na celu zapobieganiu bezrobociu,
- różnego rodzaju stypendia naukowe,
- świadczenia integracyjne,
- dodatki aktywizujące zawodowo,
- koszty działania klubów pracy,
- promocję i pomoc prawną osobom zatrudnionym za granicą,
- różnego rodzaju dofinansowania.
Wysokość składek na FP - od jakiej podstawy jest ustalana?
Procentowa wysokość składki na Fundusz Pracy jest taka sama zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla pracowników. Różnią się jednak podstawy, od których są one obliczane.
W przypadku przedsiębiorców podstawa jest taka sama, jak podstawa na składki emerytalne i rentowe. Standardowo stanowi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Tym samym w 2017 roku składka na FP za przedsiębiorcę wynosi 62,67 zł, a od 2018 roku będzie wynosiła 65,31 zł.
Natomiast, jeśli chodzi o składki opłacane za pracownika, to tak jak w przypadku składek społecznych podstawę stanowi wysokość wynagrodzenia brutto, które otrzymuje pracownik.
Za kogo należy obowiązkowo opłacać składki na FP?
Ogólna zasada mówi o tym, że Fundusz Pracy opłacają osoby, które obowiązkowo podlegają również ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym lub otrzymują zaopatrzenie emerytalne.
W szczególności jednak składki na ten fundusz opłacają pracodawcy oraz jednostki organizacyjne za:
- pracowników, z którymi pozostają w stosunku pracy lub stosunku służbowym,
- osoby wykonujące prace nakładcze,
- osoby zatrudnione na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
- osoby wykonujące pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności,
- osoby otrzymujące stypendia sportowe.
Kto jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy?
Przepisy, które regulują zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, przewidują również przypadki, w których niektórzy zwolnieni są z opłacania tych składek. Do tych wyjątków możemy zaliczyć między innymi:
- przedsiębiorców, którzy opłacają preferencyjne składki ZUS (przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności);
- przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników wyłącznie na podstawie umów zlecenie (czyli nie zatrudniają ani jednej osoby na podstawie umowy o pracę) - w takiej sytuacji nie opłacają oni składek na FP za zleceniobiorców;
- pracodawcy, którzy zatrudnią osoby bezrobotne przed 30. rokiem życia skierowane przez urząd pracy, zwolnieni są z opłacania za nich składek na Fundusz Pracy przez 12 miesięcy;
- pracodawcy, którzy zatrudniają osoby po 50. roku życia, które bezpośrednio przed zatrudnieniem przez minimum miesiąc były zarejestrowane jako osoby bezrobotne w UP, również nie muszą płacić za takich pracowników składek na FP;
- składek na ten fundusz nie trzeba opłacać również za pracowników lub zleceniobiorców, których wynagrodzenie jest niższe niż minimalna krajowa;
- najdłuższe zwolnienie, bo wynoszące 36 miesięcy, dotyczy pracowników, którzy wracają do pracy po:urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie rodzicielskim, urlopie wychowawczym;
- zwolnione z opłacania składek na FP są kobiety, które ukończyły 55. rok życia i mężczyźni, którzy ukończyli 60. rok życia - ta zasada dotyczy zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców;
- zwolnieni z opłacania składek na FP za swoich pracowników są też pracodawcy wymienieni poniżej:
- Przedsiębiorcy Polskiego Związku Głuchych i Polskiego Związku Niewidomych oraz Związku Ociemniałych Żołnierzy RP,
- Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi,
- Zakład Opieki nad Niewidomymi w Laskach,
- Zakłady aktywności zawodowej.
Z powyższej listy można wnioskować, że również zwolnienie z opłacania składek na ten fundusz celowy za konkretne grupy pracowników lub przedsiębiorców może być traktowane jako zapobieganie bezrobociu. Wynika to z promowania i zachęcania do zatrudniania osób bezrobotnych. Natomiast długie zwolnienie z opłacania składek za pracowników powracających do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem ma zapobiegać wykluczania tej grupy pracowniczej z rynku pracy.