Samorządy, które nie zapewnią nauczycielom wynagrodzeń na poziomie zagwarantowanym przez ustawę, będą musiały na koniec roku wypłacić im wyrównanie.
W styczniu i we wrześniu wzrośnie dwukrotnie po 5 proc. kwota bazowa, na podstawie której ustalane są pensje dla nauczycieli. Podwyższone zostały też wysokości wskaźników średnich wynagrodzeń. Dla nauczyciela stażysty będzie on wynosił 100 proc. kwoty bazowej określonej corocznie w ustawie budżetowej, nauczyciela kontraktowego 111 proc., mianowanego 144 proc., a dyplomowanego 184 proc. Takie zmiany wprowadza ustawa z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 1), która dziś weszła w życie.
Nowelizacja wprowadza również zmiany w zakresie czasu pracy nauczycieli. W roku szkolnym 2009/2010 nauczyciele szkół podstawowych i gimnazjów będą musieli prowadzić jedną godzinę zajęć dodatkowych, np. z uczniami osiągającymi słabsze wyniki w nauce lub szczególnie uzdolnionymi. W kolejnych latach będą pracować dwie godziny dłużej. Nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych będą mieli obowiązek przepracowania jednej godziny takich zajęć w tygodniu. Ten czas pracy będzie ewidencjonowany poprzez dopisanie go do ramowych planów nauczania.
Zmienią się też obowiązki samorządów dotyczące wynagradzania nauczycieli. Do 31 grudnia każdego roku organ prowadzący szkołę (np. gmina lub powiat) będzie musiał przeprowadzić analizę poniesionych w danym roku wydatków na pensje nauczycieli oraz struktury zatrudnienia pedagogów na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. W przypadku nieosiągnięcia w danym roku średnich wynagrodzeń, które gwarantuje ustawa o systemie oświaty, organ prowadzący będzie musiał znaleźć środki na ich wyrównanie.