Od wielu lat prowadzę działalność gospodarczą. Obsługę firmy m.in. w zakresie składek prowadzi działające w moim imieniu biuro rachunkowe. Wiem, że nie powinnam mieć żadnych zaległości, a mimo to ZUS wszczął przeciwko mnie egzekucję. W wyniku mojej interwencji i żądania zwrotu nienależnie pobranych w wyniku postępowania egzekucyjnego należności ZUS po wyjaśnieniu sprawy zwrócił pobrane nienależne pieniądze. Nie zwrócił mi jednak kwoty prowizji pobranej przez bank. Czy słusznie? Przecież to nie ja zawiniłam i moim zdaniem nie powinnam ponosić żadnych kosztów.
W zasadzie tak, bowiem ZUS sam z siebie nie ma podstawy prawnej do zwrotu prowizji bankowej, nawet jeżeli została ona pobrana w wyniku niesłusznie wszczętego postępowania egzekucyjnego. Obowiązek taki nie wynika bowiem z żadnego obowiązującego przepisu prawa.
Nie oznacza to jednak, że poszkodowany w wyniku nieprawidłowo wszczętej egzekucji nie może chociaż próbować dochodzić zwrotu należności pobranej w wyniku realizacji tytułów egzekucyjnych. Zgodnie z art. 168b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zobowiązany może dochodzić odszkodowania od organu egzekucyjnego lub wierzyciela na podstawie przepisów kodeksu cywilnego za szkody wyrządzone wskutek niezgodnego z przepisami prawa wszczęcia lub prowadzenia egzekucji administracyjnej lub postępowania zabezpieczającego. Przepis ten daje zatem teoretyczną podstawę prawną do dochodzenia przez płatnika składek zwrotu pobranej przez bank prowizji.
Jeśli zatem ubezpieczona wystąpi przeciwko ZUS do właściwego sądu z powództwem cywilnym o zapłatę tytułem odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, a sąd rozpoznający sprawę powództwo to uwzględni, obowiązek zwrotu prowizji bankowej przez ZUS będzie wynikał z prawomocnego orzeczenia sądu. W przeciwnym razie wydaje się, że brak jest po stronie zakładu podstaw prawnych do zwrotu prowizji pobranej przez bank.
Podstawa prawna
Art. 168b ustawy z 17 czerwca 1966 r o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1021 ze zm.).
Art. 415–417 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.)