Osoby, które występując o emeryturę, rentę nie mogły udowodnić wysokości osiąganych zarobków za okres pozostawania w stosunku pracy, mogą wystąpić do ZUS o przeliczenie świadczenia. Wnioski można składać od 1 stycznia 2009 r. Po ich złożeniu ZUS ponownie obliczy świadczenie przyjmując, że osiągały minimalne wynagrodzenie.

Czy ważna jest data złożenia wniosku

Pracownica od dwóch lat ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru świadczenia została ustalona z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych (1994 - 2003). Za okres pracy od 1 lipca 1996 r. do 31 marca 1997 r. ZUS przyjął wynagrodzenie zerowe, gdyż pracownica nie mogła poświadczyć wysokości wynagrodzenia. Czy ZUS może jej przeliczyć rentę uwzględniając minimalne wynagrodzenie?
Tak
ZUS może w każdej chwili (począwszy od 1 stycznia 2009 r.) przeliczyć rentę uwzględniając w podstawie wymiaru kwotę minimalnego wynagrodzenia za okres pozostawania w stosunku pracy, za który nie można przedstawić dokumentów potwierdzających wysokość faktycznie uzyskanego wynagrodzenia. Jednak, aby ZUS mógł dokonać takiego przeliczenia, konieczne jest złożenie przez zainteresowaną wniosku.
Jeśli osoba ubiegająca się o ponowne ustalenie wysokości podstawy wymiaru, wniosek złoży w terminie nie późniejszym niż 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy, tj. nie później niż do 31 grudnia 2009 r., ustalenie wysokości świadczenia nastąpi od 1 stycznia 2009 r. Gdy natomiast wniosek zostanie zgłoszony po 31 grudnia 2009 r., nowa wysokość renty będzie przysługiwać od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek.
Podstawa prawna
• Art. 3 ustawy z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 192, poz. 1180).

Czy wynagrodzenie zależy od okresu pracy

Nasz pracownik od czerwca 2007 r. ma ustalone prawo do emerytury. ZUS do ustalenia podstawy jej wymiaru przyjął wynagrodzenia osiągane w latach 1997-2006. Podstawa wymiaru została obliczona z uwzględnieniem tzw. wynagrodzenia zerowego, gdyż pracownik za okres od 1 sierpnia 1997 r. do 15 kwietnia 1998 r. nie mógł przedstawić zaświadczenia o zarobkach, choć był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Czy ZUS może za ten okres przyjąć minimalne wynagrodzenie, jeśli praca ta była świadczona na 3/4 etatu?
Tak
ZUS obliczając ponownie wysokość emerytury przyjmie, że od 1 sierpnia 1997 r. do 15 kwietnia 1998 r. uprawniony osiągał minimalne wynagrodzenie. Przeliczenie emerytury będzie możliwe po złożeniu w tej sprawie wniosku.
Fakt, że zainteresowany zatrudniony był w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie stanowi żadnej przeszkody do uwzględnienia w podstawie wymiaru emerytury minimalnego wynagrodzenia za okres, za który nie może udowodnić osiąganego wynagrodzenia. W takim przypadku ZUS, obliczając podstawę wymiaru świadczenia, przyjmie kwotę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym okresie, która będzie odpowiadała wymiarowi czasu pracy, w jakim pracownik był zatrudniony. Oznacza to, że kwota minimalnego wynagrodzenia zostanie obliczona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, a więc zostanie przyjęte 3/4 minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym okresie. Z uwagi, że państwa pracownik nie był zatrudniony przez pełny rok kalendarzowy, wysokość minimalnego wynagrodzenia będzie również ustalona proporcjonalnie do okresu, w jakim wykonywał on zatrudnienie w ramach stosunku pracy.
Od 1 sierpnia 1997 r. do 31 stycznia 1998 r. najniższe wynagrodzenie wynosiło 450 zł miesięcznie, zaś od 1 lutego - 500 zł miesięcznie. Ustalając kwotę minimalnego wynagrodzenia za 15 dni kwietnia 1998 r., ZUS podzieli minimalne wynagrodzenie za dany miesiąc przez faktyczną liczbę dni miesiąca, a następnie pomnoży otrzymaną kwotę przez liczbę dni, w których pracownik pozostawał w stosunku pracy.
ZUS, ustalając wysokość minimalnego wynagrodzenia, przyjmie za pracę wykonywaną w 1997 r. 1687,50 zł [5 (liczba przepracowanych miesięcy) x 450 zł x 3/4 (etat) = 1687,50 zł. Natomiast za pracę wykonaną w 1998 r. 1275 zł [ (450 zł (minimalne wynagrodzenie za styczeń) + 2 (liczba przepracowanych pełnych miesięcy) x 500 zł (kwota minimalnego wynagrodzenia za luty i marzec) + 15/30 (15 dni pracy w kwietniu) x 500 zł) x 3/4 (etat) = 1275 zł].
Podstawa prawna
• Art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).



Czy konieczny jest dodatkowy wniosek

Będę występowała o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Z końcem lutego zakończy się bowiem okres pobierania zasiłku chorobowego. Wypełniając wniosek o rentę wskażę, aby ZUS obliczył mi podstawę wymiaru świadczenia z lat 1989-1998. Jednakże nie mam zaświadczenia o wysokości zarobków na okres pracy na podstawie umowy o pracę przez siedem miesięcy w roku 1991. Mam natomiast świadectwo pracy. Czy aby ZUS uwzględnił w podstawie wymiaru renty minimalne wynagrodzenie za tych 7 miesięcy, muszę złożyć dodatkowy wniosek?
Nie
ZUS, analizując pani wniosek o rentę, sam z urzędu przyjmie minimalne wynagrodzenie za siedem miesięcy wykonywania przez panią pracy na podstawie umowy o pracę. Nie ma zatem konieczności zgłaszania odrębnego wniosku w tej sprawie.
Wskazane przez panią zarobki z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych mieszczą się w 20-leciu poprzedzającym zgłoszenie wniosku o rentę. Zatem do obliczenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ZUS przyjmie uzyskane przez panią wynagrodzenie w poszczególnych latach na podstawie przedłożonych przez panią dokumentów (np. zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, legitymacji ubezpieczeniowej zawierającej odpowiednie wpisy czy też uwierzytelnionych przez uprawnionego pracownika archiwum - kserokopii dokumentów finansowych) oraz minimalne wynagrodzenie za siedem miesięcy pracy na podstawie umowy o pracę w 1991 roku. Dokumentem potwierdzającym wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy będzie przedłożone przez panią świadectwo pracy.
Podstawa prawna
• Art. 15 ust. 1, ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy ZUS podwyższy pensję ze zlecenia

Nasza pracownica w lutym 2009 r. ukończy 60 lat i wystąpi o emeryturę. Najkorzystniejsze zarobki uzyskiwała w latach 1996-2007 i tylko z tego okresu będzie je dokumentowała. Jednocześnie zainteresowana od 1 stycznia 1997 r. do 15 czerwca 1998 r. była zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w firmie, która już nie istnieje. Czy jeśli pracownica nie przedłoży dokumentu potwierdzającego wysokość osiąganych z umowy zlecenia zarobków, ZUS przyjmie za ten okres wynagrodzenie minimalne?
Nie
ZUS nie przyjmie do ustalenia podstawy wymiaru emerytury minimalnego wynagrodzenia za okres pracy na podstawie umowy zlecenia. Obowiązujące od 1 stycznia 2009 r. przepisy umożliwiają przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru emerytury kwoty minimalnego wynagrodzenia za okres, za który pracownik nie ma możliwości przedłożenia dokumentów potwierdzających wysokość faktycznie uzyskanego wynagrodzenia. Uprawnienie to dotyczy wyłącznie osób, które wykonywały pracę w ramach stosunku pracy.
Podstawa prawna
• Art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
• Ustawa z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 192, poz. 1180).

Czy wszystkie renty zostaną przeliczone

Od kwietnia 2003 r. mam ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru świadczenia została ustalona z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych (1993-2002). Za lata 1996-1998 ZUS przyjął wynagrodzenie zerowe, gdyż nie pracowałam. Czy zmiana przepisów spowoduje, że ZUS przeliczy mi podstawę renty z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za ten okres?
Nie
Do ustalenia podstawy wymiaru renty, a tym samym jej wysokości, minimalne wynagrodzenie można przyjąć tylko i wyłącznie za okres, w którym zainteresowany świadczył pracę, a ponadto była ona wykonywana w ramach stosunku pracy.
Przepis umożliwiający przyjęcie minimalnego wynagrodzenia do podstawy wymiaru wprowadzono, by przy ustalaniu wysokości świadczeń emerytalno-rentowych i wysokości kapitału początkowego nie krzywdzić osób, które bezspornie udowodniły okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy, ale nie mają możliwości potwierdzenia wysokości osiąganych w tym okresie zarobków. Jeśli pracownik był zatrudniony w ramach stosunku pracy, w zasadzie niezależnie od okresu, w którym świadczył pracę, osiągał bowiem co najmniej najniższe wynagrodzenie obowiązujące w tym okresie.
W analizowanej sytuacji zainteresowany nie pozostawał w ubezpieczeniu z tytułu stosunku pracy, a zatem brak jest podstaw do przeliczenia renty z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego.
Podstawa prawna
• Art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Czy przeliczenie zależy od wymiaru etatu

Od 2001 roku mam prawo do renty. ZUS ustalił podstawę wymiaru świadczenia z wynagrodzeń za lata 1990-1999. W 1990 roku pracowałam w agencji reklamowej na podstawie umowy o pracę. Agencję kupiła zagraniczna firma i nie można odnaleźć dokumentacji płacowej. Zatem ZUS przyjął za ten okres wynagrodzenie zerowe. Ze świadectwa pracy wynika, że byłam zatrudniona od 1 lutego 1990 r. do 16 października 1990 r. w wymiarze 1/3 etatu. Czy mogę złożyć wniosek o przyjęcie minimalnego wynagrodzenia za ten okres?
Tak
Jeśli zatrudnienie w ramach stosunku pracy było przed 15 listopada 1991 r., ustalając okresy składkowe nie uwzględnia się okresów pracy, gdy była wykonywana w wymiarze niższym niż pół etatu. Jednakże do obliczenia podstawy wymiaru świadczenia (można ją ustalić również z okresu pracy w wymiarze niższym niż pół etatu) ZUS przyjmuje podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne. W przedstawionej sytuacji ZUS uwzględni minimalne wynagrodzenie w kwocie proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy.n
Podstawa prawna
• Art. 6 ust. 2 pkt 1, art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).