Od 24 listopada 2007 r. należy stosować nowy wzór zaświadczenia potwierdzającego ukończenie szkolenia z bhp z wynikiem pozytywnym. Wzór ten, a także m.in. definicje form szkolenia, wprowadza nowelizacja rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie wstępne przeprowadza się w formie instruktażu ogólnego i stanowiskowego. Nowelizacją rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy wprowadzono definicję instruktażu (nowy par. 1a pkt 1 rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy). Przez instruktaż rozumie się formę szkolenia o czasie trwania nie krótszym niż dwie godziny lekcyjne, umożliwiającą uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności dotyczących wykonywania pracy i zachowania się w zakładzie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp.
Szkolenia pracowników
Częstotliwość szkoleń okresowych zależy od rodzaju wykonywanej pracy i nie została zmieniona. Nadal szkolenia pracowników na stanowiskach robotniczych przeprowadza się co najmniej raz na trzy lata, a na stanowiskach robotniczych, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku (zmiana polega na wprowadzeniu w par. 15 ust. 1 rozporządzenia pojęcia prace szczególnie niebezpieczne zamiast stanowisk, na których występują szczególnie duże zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników). Pozostałych pracowników należy szkolić co najmniej raz na pięć lat, a w przypadku pracowników administracyjno-biurowych nie rzadziej niż raz na sześć lat.
Organizacja i prowadzenie
Szkolenie, tak jak dotychczas, może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub na ich zlecenie przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bhp. Po nowelizacji nie ma odwołania do przepisów o systemie oświaty (par. 4 ust. 1 rozporządzenia).
Nowela definiuje pojęcie jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Przez taką jednostkę organizacyjną rozumie się:
  •  placówkę kształcenia ustawicznego, placówkę kształcenia praktycznego, ośrodek dokształcania i doskonalenia zawodowego,
  •  szkołę ponadgimnazjalną,
  •  jednostkę badawczo-rozwojową, szkołę wyższą lub inną placówkę naukową,
  •  stowarzyszenie, którego celem statutowym jest działalność związana z bezpieczeństwem i higieną pracy,
  •  osobę prawną lub fizyczną prowadzącą działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej
- jeżeli prowadzą działalność szkoleniową w dziedzinie bhp (nowy par. 1a pkt 2 rozporządzenia).
Organizator szkolenia zapewnia wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne. Przez pojęcie przygotowanie dydaktyczne rozumie się ukończenie kształcenia lub szkolenia przygotowującego do prowadzenia procesu szkolenia w dziedzinie bhp w sposób zapewniający wysoką efektywność, z uwzględnieniem odpowiednich dla określonych grup uczestników szkolenia i rodzajów szkolenia: form organizacyjnych i metod szkolenia oraz środków dydaktycznych (nowy par. 1a pkt 4 rozporządzenia).
W celach porządkowych wprowadzono nowe brzmienie par. 5 i 7 omawianego rozporządzenia. W obu tych paragrafach zmiana polega na zastąpieniu słów: jednostka organizacyjna, o której mowa w par. 4 ust. 1 słowami: jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktarzu. Zmiana par. 10 ust. 2 rozporządzenia polega na:
  •  dodaniu do osób uprawnionych do przeprowadzenia instruktarzu ogólnego pracodawców, którzy sami wykonują zadania służby bhp,
  •  wprowadzeniu wymogu, by wyznaczony przez pracodawcę pracownik posiadał aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca może wykonywać zadania służby bhp, jeżeli m.in. ukończył niezbędne szkolenie (art. 23711 par. 11 k.p.). Ze szkolenia zwolniony jest pracodawca, który posiada kwalifikacje wymagane dla pracowników służby bhp.
Szkolenie ma formę kursu lub seminarium. Po nowelizacji potwierdzeniem ukończenia szkolenia z wynikiem pozytywnym jest nowe zaświadczenie, którego wzór określa załącznik do omawianego rozporządzenia (skreślono zdanie drugie w par. 13, wprowadzono nowy par. 16).
Pracodawcą jest albo osoba fizyczna np. Jan Nowak prowadzący przedsiębiorstwo w ramach działalności gospodarczej albo osoba reprezentująca pracodawcę (np. prezes zarządu spółki). Jednocześnie należy pamiętać o tym, że jeżeli osoba reprezentująca pracodawcę zawarła umowę o pracę, wówczas powinna także przejść szkolenie dla pracownika.
Egzamin
Szkolenie dla pracodawcy oraz szkolenie okresowe kończą się egzaminem sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp. Egzamin jest przeprowadzany przed komisją powołaną przez organizatora (nowy par. 16 ust. 2 rozporządzenia).
Potwierdzeniem ukończenia z wynikiem pozytywnym ww. szkoleń jest zaświadczenie wydane przez organizatora. Odpis zaświadczenia przechowuje się w aktach osobowych uczestnika. Wzór tego zaświadczenia jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia. Jest to nowy dokument wprowadzony przez omawianą nowelizację (por. par. 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia).
NOWE DEFINICJE FORM SZKOLENIA
  •  Kurs - forma szkolenia o czasie trwania nie krótszym niż 15 godzin lekcyjnych, składająca się z zajęć teoretycznych i praktycznych, umożliwiająca uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (par. 1a pkt 3 rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy).
  •  Samokształcenie kierowane - forma szkolenia umożliwiająca uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców (par. 1a pkt 5 rozporządzenia).
  •  Seminarium - forma szkolenia o czasie trwania nie krótszym niż pięć godzin lekcyjnych, umożliwiająca uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (par. 1a pkt 6 rozporządzenia).
Ewa Drzewiecka
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860).
■ Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 9 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP (Dz.U. nr 196, poz. 1420).