O statusie osoby współpracującej decyduje współuczestnictwo przy prowadzeniu działalności, ścisła więź rodzinna z osobą, która nią kieruje, oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego – uznał ZUS.
Kobieta prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego towarów. W planach miała zatrudnienie do pomocy swojego męża na nieodpłatną umowę-zlecenie. Zleceniobiorca sam miał decydować o miejscu i czasie wykonywania obowiązków i nie podlegałby nadzorowi zleceniodawcy. Mężczyzna nigdzie nie pracował i nie posiadał żadnego tytułu do ubezpieczenia. Kobieta miała jednak wątpliwości czy zawierając z nim bezpłatną umowę-zlecenie należy odprowadzać składki na ubezpieczenie jak za osobę współpracującą.
Zdaniem wnioskodawczyni, małżonek, z którym została zawarta taka umowa, nie podlega zgłoszeniu do ZUS i nie opłaca się za niego składek jak za osobę współpracującą.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał jednak takie podejście za nieprawidłowe.
Na wstępie zaznaczył, że faktycznie nieodpłatna umowa-zlecenie, z której jasno wynika, że zleceniobiorca nie otrzymuje z tytułu jej wykonywania żadnego wynagrodzenia, nie jest objęta obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Jednak sytuacja wygląda inaczej w przypadku małżonka, który pomaga swojemu partnerowi przy prowadzeniu działalności. W takim przypadku, zdaniem ZUS, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie.
W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) za współpracującego z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, uważa się m.in. małżonka, jeżeli pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie i współpracuje przy prowadzeniu biznesu. Taka osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowym.
W związku z powyższym ZUS uznał, że o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu działalności, ścisła więź rodzinna z osobą, która nią kieruje, oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.
Wszystkie te przesłanki zostały spełnione przez małżonka wnioskodawczyni.
Z tego powodu organ uznał, że mężczyzna będzie uważany za osobę współpracującą, nawet jeżeli zawarta z nim umowa była nieodpłatna.
W ocenie organu, w stosunkach rodzinnych kwestia odpłatności za pracę nie ma takiego znaczenia jak np. przy umowie o pracę. Status osób współpracujących uzależniony jest bowiem od więzów rodzinnych, które polegają na wzajemnym świadczeniu pomocy w ramach wspólnie prowadzonego gospodarstwa domowego.
Jeśli małżonek pomaga w prowadzeniu działalności, powstaje obowiązek ubezpieczeń społecznych
Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 7 czerwca 2017 r. (WPI/200000/43/596/2017).
