Jeżeli dokument wewnętrzny narusza konstytucję, to decyzja urzędnika nie może wywołać skutków w obrocie prawnym, uznał Sąd Okręgowy w Częstochowie.
ZUS oddział w C. stwierdził, że P.B. jako członek zarządu spółki z o.o. odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania z tytułu nieopłaconych przez firmę składek. W toczącym się postępowaniu nie wskazano bowiem mienia przedsiębiorstwa, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości.
P.B. odwołał się od decyzji organu.
Sąd Okręgowy w Częstochowie uznał, że odwołujący nie odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania z tytułu nieuregulowanych składek. W jego ocenie organ rentowy nie wykazał w niniejszej sprawie, że wierzytelność nie może być zaspokojona z jakiejkolwiek części majątku spółki.
Apelację od wyroku złożył organ rentowy.
Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie. SO zmienił zaskarżoną decyzję na korzyść P.B. Uznał bowiem, że dotknięta jest ona istotnymi wadami prawnymi. W uzasadnieniu wskazał, że tryb wydania decyzji przez organ rentowy podlega kontroli sądowej tak samo jak jej przedmiot. Dodał, że nie można przyjąć założenia, iż wady decyzji ZUS są bez znaczenia, bo liczy się rozstrzygnięcie. Jest to pogląd zdumiewający, negujący istotę prawa, do którego należy także formalizm i legalizm – zaznaczył SO.
W tym kontekście zwrócił uwagę na wątpliwości dotyczące mechanizmu umocowania pracowników ZUS do wydawania decyzji w jego imieniu. Procedura przekazywania pełnomocnictw oparta jest na statucie organu, który ma charakter załącznika do rozporządzenia (obecnie rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej (Dz.U. nr 18, poz. 93). Natomiast, w ocenie sądu, dokument ten jest sprzeczny z art. 92 ust. 1 konstytucji, gdyż został wydany bez wymaganych wytycznych do wydania aktu delegowanego. Artykuł 74 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963) nie zawiera bowiem wymaganych przez ustawę zasadniczą dyrektyw. Sąd uznał, że skoro art. 92 ust. 1 konstytucji mówi o wytycznych dotyczących treści aktu, to nie ulega wątpliwości, że wskazania zawarte w ustawie muszą dotyczyć kształtu regulacji, która ma być zawarta w rozporządzeniu.
W związku z powyższym sąd stwierdził, iż decyzja ZUS w niniejszej sprawie została podpisana przez nieuprawnionego pracownika. Jest ona zatem wadliwa formalnie i wobec powyższego nie może wywołać skutków w obrocie prawnym w szczególności, gdy nakłada ona daniny publiczne.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z 24 marca 2017 r., sygn. akt IV U 1501/16.