Zmiany w programie "Rodzina 500 plus" mają zapobiec nadużyciom, doprecyzować przepisy oraz uszczelnić system - powiedziała w środę minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Rafalska.

Rząd przyjął we wtorek projekt likwidujący niepożądane zjawiska dotyczące programu "Rodzina 500 plus". Doprecyzowane zostały m.in. przepisy dot. przyznawania świadczenia osobom deklarującym samotne wychowywanie dziecka.

"Zmiany z jednej strony mają służyć uszczelnieniu systemu, doprecyzowaniu wszelkich zapisów, które pozwolą na jednakowe interpretowanie tej samej ustawy we wszystkich regionach. Mówimy tu o tym, żeby uszczelnić system w zakresie pojęć związanych z utratą i uzyskiwaniem dochodu. Mówimy tu o opiece naprzemiennej, mówimy tu również o samotnym wychowywaniu dzieci" - wyliczała Rafalska.

Zaznaczyła, że zmiany mają również zapobiec nadużyciom przy pobieraniu środków z programu "Rodzina 500 plus". "To jest naszym obowiązkiem" - mówiła minister. Zwróciła uwagę, że zmiany w programie nie mają na celu oszczędzanie.

Projekt zmian ma m.in. zapobiec dopasowywaniu osiąganego dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia na pierwsze dziecko, np. przez rozwiązywanie stosunku pracy, a następnie ponowne jego nawiązywanie z tym samym pracodawcą na innych warunkach. Jeśli nastąpiłoby to przed upływem 3 miesięcy, nie byłoby traktowane jako utrata dochodu. Wyeliminowane mają też zostać przypadki niezgodnego ze stanem faktycznym deklarowania przez rodziców samotnego wychowywania dziecka, aby wyłączyć drugiego rodzica ze składu rodziny i jego dochodu.

Jak zaznaczyła minister, w projekcie proponuje się, aby część zadań związanych z programem "Rodzina 500 plus" (chodzi o zadania w ramach koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego) przejęli od urzędów marszałkowskich wojewodowie. "Mamy u marszałków 50 tys. zaległych wniosków, długi termin rozpatrywania ich, rosnące koszty prowadzenia tego zadania" - mówiła minister.

"Widzimy, że koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego będzie narastać, będzie coraz więcej tych wniosków. Chcemy sami prowadzić to zadanie i zagwarantować szybszą obsługę tych wniosków(...) Nie widzę żądnych podstaw, żeby mówić, że rząd cokolwiek zabiera samorządom" - argumentowała Rafalska.

Jak mówiła, dzięki nowym przepisom łatwiej będzie zakładać i prowadzić instytucje opieki nad dziećmi. "Odstępujemy od wymogu posiadania obowiązkowego dwóch sal na rzecz jednej sali. Wydłużamy okres sprawowania opieki w klubach dziecięcych. Wprowadzamy dodatkowe obowiązki związane z normami żywieniowymi. Wprowadzamy rady rodziców, którzy będą mieli swój udział, jak funkcjonują takie miejsca. Wprowadzamy obowiązek sprawdzenia w rejestrach sądowych osób, które pracują w żłobkach" - wyjaśniała Rafalska.

Z kolei wiceminister Bartosz Marczuk zwrócił uwagę, że dzięki projektowi będzie można weryfikować, czy rodzina, która pobiera świadczenie z programu "500 plus" faktycznie mieszka w Polsce. "Od nowego okresu zasiłkowego zbudowaliśmy takie narzędzia informatyczne, które pozwolą nam weryfikować osoby, czy one faktycznie w Polsce zamieszkują" - mówił.

Prawo do świadczenia mają tylko rodziny mieszkające w Polsce. Zgodnie z projektem w przypadku wątpliwości co do spełnienia warunku zamieszkiwania, gmina będzie mogła wezwać osobę otrzymującą świadczenie wychowawcze do osobistego złożenia, w wyznaczonym terminie, odpowiednich wyjaśnień.

Wypłata świadczenia zostanie wstrzymana, jeżeli osoba nie udzieli wyjaśnień. W przypadku zaś udzielenia wyjaśnień, świadczenie wychowawcze wypłaca się od miesiąca, w którym wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu, w którym przysługuje świadczenie wychowawcze, jeżeli osoba spełnia warunki określone w ustawie.