● Czy niepełnosprawny ma prawo do niższej składki zdrowotnej
● Kiedy żądanie odszkodowania można zmienić na przywrócenie do pracy
● Dlaczego szpital musi ujawnić wysokość wynagrodzenia ordynatora
● Czy krem z filtrem należy do środków ochronnych
● Otwieram małą działalność gospodarczą i mam umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wiem, że mam prawo do niższego ZUS przez pierwsze dwa lata. Jednak z całej kwoty ok. 490 zł składka zdrowotna to prawie 300 zł. Czy jako niepełnosprawny nie mogę jej obniżyć?
Istnieje taka możliwość, jednak jest ona uzależniona od uzyskiwanego przychodu. Otóż zgodnie z art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna) składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę zaliczoną do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności z tytułu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku, gdy osoba ta:
1) uzyskuje przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury (1000 zł brutto) lub
2) opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Przedsiębiorca mający umiarkowany stopień niepełnosprawności może skorzystać ze zwolnienia, jednak tylko w tych miesiącach roku, w których spełnia wskazane warunki przychodowe. W razie gdy przedsiębiorca będzie uzyskiwał przychody wyższe, będzie wówczas zobowiązany do odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za konkretny miesiąc.
Innym rozwiązaniem w razie przekroczenia np. pułapu 500 zł miesięcznie może być skorzystanie z mechanizmu z art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej. W takiej sytuacji składka może być opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Z reguły te zaliczki przy małej działalności są niskie w skali miesiąca.
Podsumowując, w razie uzyskiwania przez przedsiębiorcę mającego umiarkowany stopień niepełnosprawności przychodów z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury nie powstanie obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1793 ze zm.).
● Prowadzę działalność gospodarczą i dla obniżenia kosztów chcę zatrudnić dwie osoby na zlecenie. Obie nie ukończyły jeszcze 23 lat i od września będą się uczyły w szkole policealnej dla dorosłych. Ostatnio jest głośno o zmianach w oświacie, czy będą one miały wpływ na składki na ZUS?
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby, które na terenie Polski wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług. Obowiązek ten nie powstaje, gdy osoby te są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami i nie mają ukończonych 26 lat.
Z aktualnie obowiązującego art. 2 ust. 2 pkt c ustawy o systemie oświaty wynika, że system oświaty obejmuje szkoły ponadgimnazjalne, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi i sportowymi, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze i leśne. Z kolei w art. 3 pkt 15 ustawy o systemie oświaty ustawodawca określił, że przez szkołę dla dorosłych należy rozumieć szkołę, w której stosuje się odrębną organizację kształcenia i do której są przyjmowane osoby mające 18 lat, a także kończące 18 lat w roku kalendarzowym, w którym są przyjmowane do szkoły. Z przepisów tych wynika, że szkoły publiczne i niepubliczne dzielą się na różne typy. Wśród nich są: szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące i ponadto szkoły ponadgimnazjalne. Do szkół ponadgimnazjalnych zalicza się właśnie szkoły policealne dla osób z wykształceniem średnim, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie. Chodzi więc o szkoły podobne do tych z pytania.
Od 1 września 2017 r. zmieni się jednak system kształcenia w oświacie, a w konsekwencji ulegnie również zmianie art. 6 ust. 4 ustawy systemowej w zakresie typów placówek oświatowych. Oznacza to, że od września nie będzie już aktualny podział na grupy: uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych i studenci, do ukończenia 26 lat, lecz będzie podział na grupy: uczniowie szkół ponadpodstawowych lub studenci do ukończenia 26 lat. Sukcesywnie od września zmianie ulegną również inne regulacje ustawy o systemie oświaty, w tym dotyczące struktury szkolnictwa ponadpodstawowego. Te zmiany prawne nie wpłyną jednak na preferencje składkowe dla osób uczęszczających do szkół policealnych.
A więc nawet po wejściu w życie reformy oświaty nie trzeba będzie opłacać składek za ucznia szkoły policealnej dla dorosłych, o ile nie ukończył jeszcze 26. roku życia.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
Art. 2 ust. 2 pkt c ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).
● Jako członek zarządu spółki z o.o. zostałem obciążony odpowiedzialnością za jej zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek. Decyzja ZUS określa zaległe składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz odsetki na dzień jej wydania. Wskazuje ponadto na konieczność zapłaty dalszych odsetek. Czy rzeczywiście należą się jeszcze jakieś odsetki po dniu wydania decyzji?
Tak. Faktycznie przed 1 stycznia 2016 r. nie było dopuszczalne naliczanie dalszych odsetek w decyzji przenoszącej odpowiedzialność na osoby trzecie za zaległości składkowe. Nie miały bowiem w tym zakresie zastosowania przepisy ordynacji podatkowej regulujące te kwestie w odniesieniu do zaległości podatkowych. Odpowiedzialność osoby trzeciej własnym majątkiem za zobowiązania podstawowego dłużnika konkretyzuje się dopiero w dniu wydania decyzji, a zobowiązanie osoby trzeciej do daty wydania decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności nie jest faktycznie jej zobowiązaniem, lecz zobowiązaniem nierzetelnego dłużnika. W treści decyzji należy zatem to zobowiązanie precyzyjnie określić. Nie wyłącza to jednak możliwości naliczania dalszych odsetek w przypadku braku zapłaty należności w terminie (liczonych już od wydania decyzji), zgodnie z art. 109 ordynacji. Od 1 stycznia 2016 r. w stosunku do należności z tytułu składek, na mocy odesłania zawartego w art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zastosowanie znajduje wymieniony wyżej przepis ordynacji. Stanowi on odrębną podstawę naliczania odsetek za zwłokę już po dniu wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, w sytuacji niedotrzymania przez zobowiązanego terminu płatności kwot wynikających z decyzji przenoszącej odpowiedzialność. Brak zapłaty zobowiązania określonego decyzją w terminie w niej wskazanym spowoduje zatem konieczność doliczenia odsetek za zwłokę na dzień płatności.
Podstawa prawna
Art. 109 par. 2 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.).
Art. 31 i 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
● Pobieram z ZUS wcześniejszą emeryturę. Chciałbym dodatkowo dorabiać na umowę o dzieło, ale potrzebuję szczegółowych informacji od ZUS co do sposobu przeliczenia mojego świadczenia i wpływu dodatkowych dochodów na emeryturę. Czy mogę wystąpić do ZUS o interpretację indywidualną?
Nie. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ZUS wydaje pisemne interpretacje indywidualne w zakresie:
●obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym,
●zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych,
●podstawy wymiaru składek te na ubezpieczenia.
Zakład nie wydaje interpretacji, jeśli wniosek będzie dotyczył m.in.:
●obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu,
●uznania pracy za pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
●składania i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych,
●obowiązku świadczenia przez przedsiębiorcę składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
●zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
●świadczeń, tj. emerytur, rent, zasiłków.
Co więcej, zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów może złożyć wyłącznie przedsiębiorca. Co do zasady w zakresie zaistniałych stanów faktycznych przedsiębiorca ma wybór, czy wystąpi do ZUS o wydanie interpretacji, czy po prostu decyzji merytorycznej. Założeniem interpretacji było bowiem dostarczenie przedsiębiorcom szerszych możliwości ułatwiających prawidłowe określenie ich obowiązków wobec organu. W opisanej sytuacji ZUS nie wyda zatem interpretacji indywidualnej. Zainteresowany może jednak w każdej chwili zwrócić się do ZUS z pisemnym zapytaniem i raczej na pewno taką pisemną odpowiedź, przynajmniej ze wskazaniem ogólnych zasad, otrzyma. Nie będzie ona jednak wiążąca.
Podstawa prawna
Art 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
Art. 10 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.).
● Mój mąż pobiera z ZUS niewysoką emeryturę. Od pewnego czasu choruje, więc wszystkimi kwestiami finansowymi na podstawie upoważnień zajmuję się ja. Z emerytury męża od wielu lat ZUS potrąca alimenty na dorosłego już w tej chwili syna z pierwszego małżeństwa. Jak długo ZUS może potrącać te alimenty, skoro skończył on już 23 lata i pracuje?
Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS (dalej: ustawa emerytalna) ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie (np. emerytura) organ rentowy dokonuje potrąceń m.in. sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych, jak również należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego. Zakład odpowiada więc za dokonywanie tych potrąceń na podstawie np. przedłożonego wyroku zasądzającego alimenty i w granicach określonych przepisami ustawy emerytalnej. Co do zasady nie ma granicy wieku, po którego osiągnięciu obowiązek alimentacyjny wygasa – trwa tak długo, jak długo dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Rodzice muszą dostarczać swojemu dziecku środki utrzymania i wychowania. Taki obowiązek istnieje, nawet jeśli dziecko ukończyło 18 lat, ale nadal się uczy i nie ma żadnych własnych źródeł dochodu. Obowiązek alimentacyjny nie wygasa zatem samoczynnie. Wyroki w sprawach o alimenty (również ugoda) charakteryzują się tym, że obowiązują tak długo, aż nie zostaną zmienione innym wyrokiem. Dotyczy to obniżenia i podwyższenia alimentów, a także uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Co ważne, rodzic nie może zaprzestać płacenia alimentów samowolnie. Musi wystąpić do sądu o zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego. W konsekwencji ZUS nie może samodzielnie weryfikować zasadności dokonywania potrąceń po ukończeniu przez świadczeniobiorcę określonego wieku. W interesie osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych, w tym przypadku męża albo jego pełnomocnika (żony), jest wystąpienie do sądu o uchylenie tego obowiązku. ZUS nie jest w tym zakresie właściwym organem i nie może sam podjąć decyzji o zaprzestaniu potrąceń.
Podstawa prawna
Art. 139 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Art. 133 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.).