Czas pracy pracownika to sprawa pomiędzy pracownikiem a jego pracodawcą. W zasadzie jest to prawda. Są jednak pewne zawody, w których czas pracy ma szczególne znaczenie. Tak jest m.in. w przypadku kierowców.
Jadąc samochodem, wolelibyśmy bowiem mieć przekonanie, że kierowca nadjeżdżającej z naprzeciwka wielotonowej ciężarówki nie spędził za jej kierownicą np. ostatnich 36 godzin. Podobnie wsiadając do autokaru czy wysyłając dzieci na kolonie, oczekujemy, że osoba, która ma nas lub nasze pociechy dowieźć na miejsce, jest wypoczęta, a dzięki temu zdolna do właściwego wykonywania swojej pracy. To już nie tylko kwestia kierowców zatrudnionych w firmach transportowych, lecz również czasu pracy osób niebędących pracownikami, a kierujących pojazdami.
Aby zapanować nad czasem pracy kierowców, konieczne było wprowadzenie unormowań, które regulują to, jak długo mogą pracować osoby profesjonalnie zajmujące się kierowaniem pojazdów samochodowych. Istotne jest to, że przepisy takie odnoszą się zarówno do kierowców samochodów ciężarowych, jak i dostawczych, a nawet osobowych.
W każdym jednak przypadku mówimy o kierowcach zawodowych.
Jedną z najbardziej istotnych kwestii jest w przypadku tego zawodu prawo kierowcy do odpoczynku.
Przerwa na odpoczynek w czasie jazdy
Przepisy ustawy zapewniają pracownikowi będącemu kierowcą półgodzinne przerwy w pracy. Po sześciu kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza dziewięciu godzin oraz w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż dziewięć godzin.
Prawodawca daje kierowcy możliwość podzielenia takich przerw na dwie lub odpowiednio trzy krótsze. Tylko taki podział jest możliwy, gdyż każda jej część nie może być krótsza niż 15 min. Przerwa lub przerwy mają być wykorzystywane w trakcie sześciogodzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie. Przerwy takie nie są w całości wliczane do czasu pracy. W ramach niego rozliczana jest jedynie przerwa w pracy trwająca 15 min, którą pracodawca jest zobowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej sześć godzin. Trzeba jednak zaznaczyć, że taka przerwa zawiera się w przerwach dłuższych, tj. liczona jest w nich, a nie jest doliczana ponad
nimi.
Do półgodzinnej czy odpowiednio 45-minutowej przerwy na odpoczynek nie mają prawa kierowcy wyłączeni z możliwości stosowania 60-godzinnego tygodnia
pracy (z limitem czterotygodniowym). Trzeba jednak podkreślić, że powyższe zasady nie mają w praktyce zastosowania, jeżeli kierowca prowadzi pojazd, do którego zastosowanie mają przepisy rozporządzenia 561/2006 lub umowy AETR. Wówczas bowiem wykorzystanie przerw w prowadzeniu pojazdu (na odpoczynek) skutkuje brakiem możliwości
dodatkowego skorzystania z przerwy na odpoczynek. Co ważne, tak zastosowane przerwy na odpoczynek klasyfikowane są jako dyżur, z zastrzeżeniem jednak, że w przypadku pracy powyżej sześciu godzin do czasu pracy wliczana jest 15-minutowa przerwa. Gdyby w danym dniu pracy kierowca nie prowadził pojazdu, tylko wykonywał czynności innego rodzaju, wówczas jak najbardziej przysługuje mu przerwa wynikająca z ustawy.
Według przepisów rozporządzenia 561/2006 i zmienionej umowy AETR po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4,5 godz. kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 min, chyba że kierowca rozpoczyna okres odpoczynku.
CZAS PRACY KIEROWCÓW. NOWE PRZEPISY
PRZYKŁADY:
Kierowca rozpoczął prowadzenie pojazdu o godz. 7.00, po dwóch godzinach skorzystał z krótkiej przerwy (15 min) i następnie jechał dalej. Po kolejnych dwóch godzinach kierowca
korzystał z półgodzinnej przerwy i pojechał dalej. Następny odcinek pokonał w czasie 4,5 godziny, by następnie skorzystać z przerwy w wymiarze 45 min.
Czy taki czas przejazdu jest zgodny z przepisami? TAK
Kierowca rozpoczął prowadzenie pojazdu o godz. 7.00. Po dwóch godzinach skorzystał z przerwy 30-min, a następnie jechał dalej. Po kolejnych dwóch godzinach kierowca korzystał
z przerwy 15-min, po czym pojechał dalej.
Czy ten przejazd został zrealizowany z naruszeniem prawa? TAK
Takich problemów w tej branży jest znacznie więcej. Odpowiedzi na istotne pytania dostarcza publikacja "Czas pracy kierowców. Nowe przepisy" - a w niej także o kierowcy w podróży służbowej, wynagradzaniu kierowców, czasie pracy kierowców niepozostających w stos pracy, dokumentach wymaganych w razie kontroli na drodze.
W publikacji autorstwa doradcy podatkowego Radosława Kowalskiego tłumaczymy zasady regulujące czas pracy kierowcy.