Nowelizacja ustawy systemowej czeka już tylko na publikację w Dzienniku Ustaw. Ma zniechęcić firmy do outsourcingu, a także ułatwić przedsiębiorcom rozliczanie składek.
Po raz kolejny podjęto próbę ograniczenia zjawiska fikcyjnego outsorcowania pracowników w celu ograniczenia wydatków płatników. Prezydent podpisał 18 maja nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa), która wprowadza kontrowersyjną zasadę, że ZUS będzie mógł określić płatnikiem i zobowiązać do zapłaty składek innego przedsiębiorcę niż ten, który zgłosił pracowników do ubezpieczeń. Na etapie prac legislacyjnych pojawiały się głosy protestu organizacji przedsiębiorców, jednak skala zjawiska jest tak duża, że nie zdecydowano się na wycofanie tego przepisu. I tak na mocy nowo dodanego art. 38a w stosunkach ZUS pojawiają się dwa rodzaje podmiotów – płatnik (ustalony przez ZUS) oraz zgłaszający do ubezpieczeń (firma, która zgłosiła do ubezpieczeń, ale zdaniem ZUS fikcyjnie).
Co ciekawe, w takiej sytuacji składki wpłacone przez zgłaszającego będą zaliczone na poczet składek należnych od płatnika. Te zasady będą obowiązywać nie tylko w stosunku do składek na ubezpieczenie społeczne, ale także zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych. Nowe przepisy wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia ustawy.
Kolejną dużą zmianą w ustawie systemowej, jaka została dokonana za pomocą tej nowelizacji, jest wprowadzenie zasady, że przedsiębiorcy będą musieli wpłacać składki na indywidualnie przydzielone numery rachunków bankowych. Dotychczas wszyscy wpłacali składki na te same rachunki bankowe uzależnione jedynie od rodzaju składek, jakie opłacają. Przydzielenie indywidualnego numeru rachunku konkretnemu płatnikowi ma usprawnić identyfikację wpłat i zapobiegać wpłatom niezidentyfikowanym, ponieważ to ten numer będzie nowym identyfikatorem płatnika składek. Niezidentyfikowane wpłaty stanowią bowiem duży problem zarówno dla płatników, ale także samego ZUS. Nie wiadomo przecież, na konto jakiego płatnika dopisać nieoznaczoną wpłatę. Płatnicy zaś, gdy się pomylą i nie oznaczą dobrze wpłaty, będą mieli problemy z uzyskaniem świadczeń. Brak składki chociażby za jeden miesiąc wyłącza z ubezpieczenia chorobowego. W założeniu każdy przedsiębiorca powinien otrzymać swój numer do 31 grudnia 2017 r. w formie papierowej lub elektronicznej. Jeśli go nie otrzyma w tym terminie, będzie musiał zwrócić się do jednostki ZUS o jego przydzielenie. Zmiany te mają na celu uprościć rozliczenia składek płatnikom. Wszystkie składki zostaną przelane na jeden rachunek, a to już ZUS będzie je rozdzielał między poszczególne fundusze. Nowe przepisy w tym zakresie wejdą w życie 1 stycznia 2018 r.
Wprowadzono także inną zmianę, zgodnie z którą zaświadczenia o niezaleganiu oraz decyzje o odmowie wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek wydane przez ZUS w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym mogą być wykorzystywane w formie wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał.
Ponadto zmienią się zasady zaliczania wpłat dokonywanych przez płatnika na koncie, jako pierwsze będą regulowane najstarsze zaległości składkowe.
Podstawa prawna
Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
Ustawa z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (w chwili oddawania tego numeru do druku ustawa nie została opublikowana).