Kobiety w ciąży prowadzące małe firmy objęte dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, aby otrzymywać wyższy zasiłek macierzyński, mogą podnieść wysokość podstawy wymiaru składek.
Reforma emerytalna nałożyła na osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązek opłacania składek emerytalnych i rentowych. Natomiast ubezpieczenie chorobowe w tej grupie osób jest dobrowolne. Objęcie nim następuje na wniosek osoby zainteresowanej. W przypadku osób prowadzących własne firmy ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Warto pamiętać, że objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, ale tylko wówczas gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w ciągu siedmiu dni, licząc od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń.

Urlop macierzyński

W przypadku kobiet ciężarnych prowadzących firmy sprawą ważna jest wysokość składek płaconych do ZUS. Kobiety opłacające składki od minimalnej podstawy (tj. 60 proc. średniej płacy), będą to robić przez cały rok na podstawie przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek w danym roku kalendarzowym. W 2009 roku wysokość kwoty bazowej wyniesie 3193 zł. Będzie ona podstawą do ustalenia wysokości składki na ubezpieczenie chorobowe. Minimalna podstawa powoduje jednak, że kobiety, które ją wybrały, muszą się liczyć z niskim zasiłkiem macierzyńskim. Ten wynosi bowiem 100 proc. kwoty, od której odprowadzane są składki. Z tego też powodu kobiety prowadzące firmy, które zaszły w ciążę, decydowały się m.in. na podniesienie wysokości opłacanych składek tuż przed porodem.

ZUS przegrał przed sądem

ZUS wielokrotnie kontrolował kobiety, które podnosiły wysokość podstawy wymiaru składek. Jedna z takich spraw znalazła swój finał w Sądzie Najwyższym (wyrok SN z 5 grudnia 2007 r., opubl. Lex nr 346189, sygn., akt II UK 106/07). Sędziowie, rozpatrując ją, uznali, że kobieta prowadząca własną firmę, wiedząc o tym, że jest w ciąży, na krótko przed porodem ma prawo zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i zadeklarować wysoką podstawę wymiaru składek po to, by otrzymać wysoki zasiłek macierzyński. Jeśli zadeklarowana kwota podstawy wymiaru składek nie przekracza kwoty maksymalnej (czyli 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), ZUS nie ma prawa z urzędu obniżać do minimalnej podstawy wymiaru składek, żeby zapłacić niższy zasiłek.
Sąd uznał też, że bez znaczenia jest fakt, jak długo składka na ubezpieczenie chorobowe była opłacana przed złożeniem wniosku o zasiłek ani to, że wcześniej kobieta deklarowała niższą podstawę wymiaru składek.
Ważne!
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność mogą same określać wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych na to pozwala. Podstawę tę ma stanowić zadeklarowana kwota, która nie może być jednak mniejsza niż 60 proc. i nie większa niż 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce.