Od 1 stycznia 2018 r. mikrofirmy, które wybiorą możliwość opłacania niskich składek na ubezpieczenie społeczne, będą musiały się rozliczyć ze swoich przychodów z organem rentowym. Do konsultacji międzyresortowych został skierowany przygotowany przez ministra rozwoju i finansów projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dokument zawiera rozwiązania wprowadzające preferencyjne stawki dla najmniejszych przedsiębiorców uzyskujących niskie lub okresowe przychody ze swojej działalności.
Z najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą mogli korzystać ci właściciele małych firm, których prognozowany roczny przychód nie będzie przekraczać trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia. Do 30 listopada każdego roku szef resortu gospodarki będzie wydawał rozporządzenie, w którym zostanie określona wysokość najniższej miesięcznej oraz najniższej rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku następnym. Przy czym projekt wprowadza zasadę, że mikroprzedsiębiorca, wybierając najniższą podstawę, będzie miał możliwość jej zmiany pomiędzy określonymi przedziałami przychodów. Taka korekta będzie dopuszczalna tylko raz w roku kalendarzowym, i to wyłącznie do dnia opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za styczeń (czyli tak naprawdę do połowy lutego). Przedsiębiorca będzie też musiał przekazać do ZUS rozliczenie roczne przychodu w terminie ustalonym dla rozliczania składek za grudzień, czyli w połowie stycznia. Znajdą się w nim m.in. dane płatnika, przychód z tytułu prowadzenia działalności oraz podstawa wymiaru składek. Niezbędne będzie także dołączenie oświadczenia, że dane zawarte w rozliczeniu rocznym są zgodne ze stanem faktycznym.
ZUS będzie mieć prawo do kontrolowania, czy wysokość najniższych składek została ustalona w sposób prawidłowy. I to zarówno w porównaniu do miesięcznego, jak i rocznego przychodu. Przedsiębiorca na żądanie Zakładu będzie musiał w trakcie roku przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość miesięcznych przychodów. Jeśli tego nie zrobi, wówczas ZUS sam ustali podstawę wymiaru składek obliczaną na zasadach ogólnych dla prowadzących firmy (czyli od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia).
Ale to nie koniec specjalnych uprawnień organu rentowego. Jeśli z dokumentów mikrofirmy będzie wynikać, że przychód miesięczny jest wyższy od zadeklarowanego, ale niższy niż roczny, wówczas ZUS sam policzy składki do zapłaty. Autorzy projektu zastrzegli, że z obniżonych składek nie będą mogli korzystać ci przedsiębiorcy, którzy opłacają zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej, nie prowadzą bowiem ewidencji przychodów, która jest wymagana do określenia podstawy wymiaru składek.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy skierowany do konsultacji międzyresortowych