Jestem zatrudniona na podstawie umowy na czas określony z możliwością dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Umowa została podpisana na trzy lata. Pracodawca postanowił wypowiedzieć mi umowę. W czasie okresu wypowiedzenia dowiedziałam się, że jestem w ósmym tygodniu ciąży. Przedstawiłam pracodawcy zaświadczenie od lekarza. Czy wypowiedzenie jest prawidłowe?

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy w okresie ciąży, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na zwolnienie. Zasada ta dotyczy wszystkich umów, z wyjątkiem okresu próbnego nieprzekraczającego miesiąca. Sąd Najwyższy w wyroku z 29 marca 2001 r. (I PKN 330/00, OSNP z 2003 r. nr 1, poz. 11) stwierdził, że pracownica, która początkowo nie kwestionowała wypowiedzenia jej umowy o pracę, może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną, gdy po dokonaniu wypowiedzenia okazało się, że jest w ciąży lub gdy w okresie wypowiedzenia zaszła w ciążę. Ochrona przed wypowiedzeniem jest jak widzimy bardzo silna. Istotny jest przy tym sam fakt stanu ciąży w momencie składania oświadczenia woli o wypowiedzeniu (lub jak w naszym przypadku w trakcie okresu wypowiedzenia). Udowodnienie tego faktu za pomocą odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego jest wystarczającą przesłanką do żądania przywrócenia do pracy. Konieczne jest przywrócenie, ponieważ nawet wypowiedzenie dokonane niezgodnie z przepisami jest skuteczne i pracownica straci pracę. Dopiero sąd może swym orzeczeniem reaktywować stan zgodny z prawem. Warto podkreślić, że raczej nie będzie wchodziło w grę uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne z uwagi na jego krótki okres.
W analizowanym wypadku nie wiemy jednak, kiedy kończy się trzyletnia umowa na czas określony, a ma to istotne znaczenie. Jeśli bowiem umowa na czas określony zakończyłaby się przed upływem trzeciego miesiąca ciąży, wtedy stosunek pracy ulega rozwiązaniu i nie przedłuża się automatycznie do dnia porodu. Jako ciekawostkę można wskazać, że miesiące ciąży liczy się w miesiącach księżycowych, a nie w kalendarzowych, czyli jeden miesiąc to 28 dni (wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2002 r,. I PK 33/02, OSNP z 2004 r. nr 12, poz. 204).
Adam Malinowski
radca prawny
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 177 par. 1-3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).