Pracownica, uprawniona do urlopu wychowawczego, wystąpiła do pracodawcy o obniżenie wymiaru czasu pracy do pół etatu. Ten jednak odmówił, twierdząc, że teraz nie ma takiej możliwości, a podaniem pracownicy zajmie się dopiero za trzy miesiące, jak wróci z urlopu macierzyńskiego jej koleżanka. Czy pracownik może odwołać się do sądu od takiej decyzji pracodawcy?
Zgodnie z art. 1867 kodeksu pracy pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego etatu w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego, a pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Powyższe uprawnienie ma charakter zastępczy wobec urlopu wychowawczego. Oznacza to, że pracownicy zamiast wystąpić z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego, mogą wystąpić do pracodawcy o obniżenie wymiaru ich zatrudnienia. Możliwość ta przysługuje pracownikom przez okres, w którym mogą oni korzystać z urlopu wychowawczego. Można uznać, że przedmiotowe uprawnienie dla osób uprawnionych do urlopu wychowawczego ma duże znaczenie praktyczne, ponieważ pozwala na zwiększenie czasu, który można poświecić na opiekę nad dzieckiem. Z drugiej strony zaś umożliwia pracownikowi otrzymywanie bieżącego dochodu z pracy.
Z powołanego wyżej przepisu wynika jednoznacznie, że pracodawca ma obowiązek uwzględnienia wniosku pracownika o obniżenie wymiaru pracy i nie przysługują mu w tym zakresie żadne uprawnienia noszące znamiona uznaniowości. W związku z powyższym pracodawca nie powinien odrzucić wniosku pracownicy, powołując się na fakt przebywania innego pracownika na urlopie macierzyńskim bądź też uzależniać rozpatrzenie wniosku od innych okoliczności.
Pracownikowi przysługuje także prawo złożenia powództwa do sądu o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli przez pracodawcę, w którym to pracodawca uzna, że pracownik od dnia złożenia wniosku o obniżenie wymiaru pracy świadczy pracę w wymiarze czasu pracy wskazanym we wniosku. Zgodnie z art. 64 kodeksu cywilnego w przypadku wydania prawomocnego wyroku wyrok taki zastępuje oświadczenie pracodawcy uwzględniające wniosek pracownika w takiej sprawie.
Niezależnie od powyższego pracodawcy powinni mieć na uwadze, że pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego, któremu pracodawca odmówił obniżenia wymiaru czasu pracy, może również zgłosić skargę na pracodawcę do okręgowego inspektoratu pracy właściwego dla miejsca siedziby pracodawcy.