Dostałem od ZUS decyzję ponownie odmawiającą umorzenia składek. Chciałem złożyć skargę do sądu administracyjnego, a także wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o pełnomocnika z urzędu. Czy mam na to szansę? ZUS napisał w decyzji, że mam majątek o wartości kilkuset tysięcy złotych i pracuję, więc nie jestem w złej sytuacji finansowej. Czy sąd weźmie to pod uwagę?
Zwolnienie z kosztów sądowych może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Taki wniosek jest wolny od opłat sądowych. Wnioskodawca powinien przekonać sąd o tym, że jego sytuacja materialna nie pozwala na pokrycie kosztów toczącego się postępowania (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 listopada 2014 r., sygn. akt I GZ 513/14). Jest to jednak ogólna zasada. Od tej zasady istnieją wyjątki, z których jeden dotyczy skarg wnoszonych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Osoby zaskarżające decyzję ZUS do sądu administracyjnego nie muszą uiszczać kosztów sądowych. Składanie wniosku o zwolnienie z kosztów jest więc niepotrzebne.
Inaczej przedstawia się jednak kwestia ustanowienia pełnomocnika z urzędu do wniesienia skargi. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w postanowieniu z 15 września 2016 r., sygn. akt I SO/Gl 2/16, przyznanie pełnomocnika może nastąpić jedynie wtedy, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Skoro więc przedsiębiorca znajduje się w trudnej obiektywnie sytuacji, powinien przedstawić na to dowody, które oceni sąd. Na ocenę sądu nie będą miały wpływu ustalenia ZUS w tym zakresie.
Podstawa prawna
Art. 243 i art. 239 par. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.).
