Jedno jest pewne: od początku roku wynagrodzenie zatrudnionych na umowach-zleceniach nie może być mniejsze niż 13 zł za godzinę brutto i trzeba je wypłacać przynajmniej raz w miesiącu. Choć zasada ta wydaje się prosta, to jednak nowe przepisy rodzą wiele pytań. Odpowiadamy na niektóre z nich
1. Czy muszę zrezygnować z akordu
Zatrudniam kilka pań przy produkcji. Wynagradzam je w systemie akordowym. Czy muszę ustalić im stawkę godzinową?
NIE
Przepisy nie narzucają formy wynagradzania zleceniobiorców: może odbywać się to kwotowo za całość, godzinowo, miesięcznie, akordowo, prowizyjnie. Jednak jeśli firma stosuje wynagrodzenie akordowe, powinna tak ustalić normy, by każdy z pracowników mógł zarobić przynajmniej 13 zł na godzinę. A jeśli któremuś z akordowych zleceniobiorców się to nie uda, trzeba mu wypłacić wyrównanie.
2. Czy mogę się zrzec stawki minimalnej
Zarabiałam 9 zł za godzinę. Teraz szef rozwiązał ze mną umowę, twierdząc, że nie stać go na płacenie mi 13 zł. Czy mogę zrzec się tego wynagrodzenia i dobrowolnie podpisać umowę na niższą kwotę? Wolę mieć mniej płatną pracę, niż nie mieć jej wcale...
NIE
Osoby pracujące na zleceniu nie mogą się zrzec prawa do minimalnego wynagrodzenia i świadczyć usługi taniej.
3. Czy można pracować za darmo
Członkowie naszego klubu turystycznego (ma status stowarzyszenia) czasami wykonują nieodpłatnie prace (np. remontują lokal). Czy teraz taka społeczna praca będzie możliwa?
TAK
Jednak w umowie musi być dokładnie opisane, że zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania pewnych czynności za darmo. Co do zasady, jeśli z umowy nie wynika, że jest inaczej, przyjmuje się, że za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.
4. Czy muszę liczyć godziny pracy
Jestem informatykiem, pracuję na podstawie umowy o świadczenie usług. Zajmuję się całością spraw związanych z komputerami i oprogramowaniem w niewielkiej firmie. Zjawiam się tam w razie potrzeby, pewne czynności wykonuję z domu. Dostaję miesięczne zryczałtowane wynagrodzenie. Czy powinienem prowadzić ewidencję czasu pracy?
TAK
Wzór należy stworzyć w porozumieniu z kontrahentem. Mogą to być np.:
- rejestr przepracowanych dziennie godzin potwierdzony każdorazowo przez obie strony umowy,
- lista obecności, w której zleceniobiorca codziennie wpisuje godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy,
- oświadczenie o liczbie przepracowanych godzin składane po wykonaniu zlecenia.
Na podstawie dokumentu powinno dać się ustalić, że wynagrodzenie zostało wypłacone z uwzględnieniem minimalnej stawki.
5. Czy trzeba płacić co miesiąc
Świadczę usługi dla pewnej firmy. Rozliczamy się kwartalnie, co bardzo mi odpowiada. Praca nie układa się równo w każdym miesiącu, są takie, w których pracuję dużo, są takie, że wcale. Czy teraz konieczne będzie rozliczanie się w trybie miesięcznym?
TAK
Jeśli umowa zawarta jest na okres dłuższy niż miesiąc, to zleceniodawca musi dokonać wypłaty co najmniej raz w miesiącu. Jeżeli w którymś miesiącu zleceniobiorca nie pracuje, wypłaty nie będzie.
6. Czy muszę zmienić prowizję na stawkę godzinową
Jeden z moich akwizytorów jeździ po całym kraju i sprzedaje produkty. Spotykamy się raz w miesiącu i rozliczamy. Mamy umowę, płacę mu prowizję. Poza tym nie ingeruję w jego pracę. Czy mam wymagać od niego ewidencji czasu pracy?
NIE
Jeżeli wykonawca umowy jednocześnie spełnia trzy warunki:
- sam wybiera miejsce świadczenia usługi,
- sam wybiera czas świadczenia usługi,
- otrzymuje wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne,
to nie trzeba stosować przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu dotyczących ewidencji czasu pracy.
7. Czy na kolonii dostanę 13 zł za godzinę
Jestem nauczycielką, w czasie ferii i wakacji zatrudniam się jako opiekunka na koloniach i obozach. Realnie jest to praca 24 godziny na dobę. Czy za opiekę nad młodzieżą na obozie przysługuje mi minimalne wynagrodzenie za każdą z tych godzin?
NIE
Minimalnego wynagrodzenia godzinowego nie stosuje się między innymi do umów dotyczących opieki nad dziećmi, młodzieżą, chorymi lub osobami starszymi, jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż doba. Chodzi o:
- usługi opiekuńcze i bytowe polegające na prowadzeniu rodzinnego domu pomocy,
- pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
- prowadzenie rodzinnego domu dziecka albo rodziny pomocowej,
- opiekę domową nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu,
- sprawowanie opieki nad grupą dzieci lub młodzieży podczas wypoczynku.
Wniosek: wynagrodzenie dla opiekunów na obozach, koloniach i wycieczkach może być ustalone w sposób dowolny. Nie trzeba przeliczać go na godziny.
8. Czy honoraria muszę przeliczać na godziny
Przygotowuję opracowania dla małego wydawnictwa. Pracuję z domu, teksty wysyłam przez internet, odbieram honoraria autorskie zależne od jakości i ilości przesłanych materiałów. Wydawnictwo teraz żąda ode mnie ewidencji czasu pracy. Czy ma rację?
NIE
I to bez względu na charakter umowy wiążącej autora z wydawnictwem (o dzieło, zlecenia, o przeniesienie praw autorskich). Co do zasady wynagrodzenie na podstawie umowy o dzieło i honoraria autorskie można kształtować dowolnie. Ale nawet gdyby autora z wydawnictwem łączyła umowa-zlecenie, to i tak pracuje on z domu (sam wybiera miejsce i czas pracy), a jego wynagrodzenie jest prowizyjne (zależne od ilości i jakości pracy).
9. Czy muszę przechowywać ewidencję czasu pracy
Mam małą firmę, zatrudniam kilka osób na umowach-zleceniach. Czy muszę archiwizować dokumentację związaną z ich czasem pracy?
TAK
Przedsiębiorcy korzystający z usług osób pracujących na podstawie umów-zleceń (i ewidencjonujący ich czas pracy) powinni przechowywać takie dokumenty przez trzy lata od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne. Niedopełnienie tego obowiązku może zakończyć się nałożeniem grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.
10. Czy muszę zmienić wszystkim umowy
Mam kilku pracowników na umowach-zleceniach. Od stycznia liczę godziny ich pracy. Czy muszę wszystkim dać nowe umowy, w których będzie zapis o konieczności i formie ewidencjonowania czasu pracy?
TAK
W umowie-zleceniu należy określić konieczność i sposób potwierdzania liczby godzin poświęconych na wykonanie zlecenia lub świadczenie usług. W nowych wzorcach umów należy więc taki zapis wprowadzić. Dotychczasowym zleceniobiorcom wystarczy dać do podpisu aneks do umowy.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 1b, art. 2 ust. 3a, 3b i 5, art. 8a ust. 1 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.).
Art. 734, art. 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (DZ.U. z 2016 r. poz. 380).