Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków. Czy wprowadzenie układem zbiorowym pracy mniej korzystnych dla pracowników warunków nabywania i ustalania wysokości niektórych składników wynagrodzenia za pracę wymaga wypowiedzenia zmieniającego także wtedy, gdy ukształtowane nowym układem wynagrodzenie nie uległo obniżeniu.

Powyższe zagadnienie stało się przedmiotem uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 15 września 2004 r. (III PZP 3/04; OSNP 2005/4/49). Rozstrzygając powyższą kwestię Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na istnienie, na gruncie art. 24113 par. 2 kodeksu pracy, wątpliwości co do tego, czy ocena korzystności (niekorzystności) dla pracownika postanowień nowego lub zmienionego układu - w porównaniu z treścią dotychczas obowiązujących przepisów prawa pracy i z treścią stosunku pracy - ma być dokonywana przez porównywanie pojedynczych postanowień, czy też przez porównywanie grup postanowień pozostających ze sobą w związku prawnym i rzeczowym, obejmujących określoną instytucję prawa pracy.
Sąd Najwyższy ostatecznie stanął na stanowisku, iż ocena korzystności (bądź jej braku) postanowień układu zbiorowego nie może mieć charakteru globalnego. Nie dotyczy zatem w ogólności wszystkich, lecz poszczególnych, odpowiadających sobie postanowień.
W odniesieniu do postanowień dotyczących wynagrodzenia, należy brać pod uwagę postanowienia dotyczące poszczególnych składników wynagrodzenia i badać, czy warunki przyznania takiego czy innego dodatku są korzystniejsze czy mniej korzystne dla pracownika.
W przypadku stwierdzenia, iż dane postanowienie układu jest mniej korzystne od obowiązujących strony w tym zakresie warunków, w oparciu o regulację art. 24113 par. 2 kodeksu pracy, powstaje po stronie pracodawcy obowiązek dokonania wypowiedzenia pracownikowi owych warunków.
W konsekwencji wprowadzenie układem zbiorowym pracy mniej korzystnych dla pracowników zasad wypłaty określonych składników wynagrodzenia wymaga od pracodawcy zastosowania 24113 par. 2 kodeksu pracy, także wówczas gdy nowe zasady nie powodują obniżki całości wynagrodzenia otrzymywanego przez pracowników.
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie
Arkadiusz Sobczyk, radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie / DGP