Od 1 stycznia 2017 r. rośnie wsparcie dla osób zajmujących się niepełnosprawnym dzieckiem. Zniesione zostaną też ograniczenia pozwalające na uzyskanie tylko jednego świadczenia w rodzinie.
Od nowego roku ważne zmiany czekają osoby, które zrezygnowały z pracy, aby zajmować się niepełnosprawnym członkiem rodziny i otrzymują lub będą ubiegać się o pomoc finansową należną za sprawowanie opieki. Dzięki nim więcej opiekunów będzie mogło korzystać z świadczeń. Dodatkowo będą mogli liczyć na wsparcie po śmierci krewnego.
Jedna z wchodzących w życie zmian dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego, które jest skierowane do rodziców opiekujących się niepełnosprawnym dzieckiem. Po raz pierwszy jego kwota zostanie zwiększona w oparciu o mechanizm waloryzacji przewidziany w art. 17 ust. 3a–3d ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1518 ze zm.). Zgodnie z nim, począwszy od 2017 r., świadczenie pielęgnacyjne będzie co roku rosnąć o tyle procent, o ile podwyższane będzie najniższe wynagrodzenie za pracę w porównaniu do roku poprzedniego. Na skutek zastosowania takiego wskaźnika waloryzacji w przyszłym roku pomoc finansowa za opiekę wzrośnie z 1300 zł do 1406 zł miesięcznie. Decyzja w zakresie wysokości świadczenia zostanie przez ośrodek pomocy społecznej zmieniona z urzędu.
– Co istotne, o wszczęciu postępowania w tej sprawie nie musimy informować rodzica, co oznacza, że nie będziemy ponosić dodatkowych kosztów, które generowałoby wysyłanie powiadomień – mówi Piotr Spiżewski, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Puławach.
Pomoc za sprawowanie opieki / DGP
Wzrost wysokości wsparcia obejmie jednak tylko osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego. Opiekunowie osób, u których niepełnosprawność wystąpiła w dorosłym życiu i otrzymują specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, będą otrzymywać je w dotychczasowej wysokości 520 zł miesięcznie.
Druga ważna nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych, która zacznie obowiązywać od początku przyszłego roku, stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 listopada 2014 r. (sygn. akt SK 7/11). Sędziowie orzekli wówczas, że jej art. 17 ust. 5 pkt 4 jest sprzeczny z prawem w takim zakresie, w jakim uniemożliwia uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi, który zrezygnował z pracy, aby zajmować się niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy ta forma wsparcia została przyznana drugiemu z nich, z tytułu opieki nad innym potomkiem. Taki warunek powoduje, że jeśli rodzice mają dwoje lub więcej chorych dzieci i obydwoje nie pracują, to do tej pory tylko jedno z nich mogło mieć przyznaną pomoc finansową. Ich sytuacja zmieni się po 1 stycznia przyszłego roku, kiedy to wspomniany przepis zostanie uchylony.
– Dobrze, że po ponad dwóch latach przepisy zostaną w końcu zmienione, bo rodzice niepełnosprawnych dzieci czuli się poszkodowani, że mimo korzystnego wyroku TK nie mogli otrzymać dwóch świadczeń – wskazuje Przemysław Andrysiak z Zabrzańskiego Centrum Świadczeń Rodzinnych.
Obecne brzmienie art. 17 ust. 5 pkt 4 nie pozwala na otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego również w takich przypadkach, gdy inny członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma przyznany specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu zajmowania się dzieckiem na urlopie wychowawczym. Jego uchylenie spowoduje więc, że nie będzie przeszkód do łączenia dwóch różnych form wsparcia. Ponadto w związku z tym, że analogiczna regulacja pozwalająca na uzyskiwanie tylko jednego świadczenia w rodzinie została wpisana do art. 16a ust. 8 pkt 4, dotyczącego specjalnego zasiłku opiekuńczego, to przepis ten również zostanie od przyszłego miesiąca wykreślony.
Kolejna zmiana, która była od dawna oczekiwana przez opiekunów, jest związana z przyznaniem im prawa do zasiłku dla bezrobotnych, gdy stracą prawo do pomocy finansowej z ośrodka pomocy społecznej. Nowelizacja ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.) zakłada, że okres, w którym otrzymywali oni świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, będzie traktowany jak czas zatrudnienia. Jednak nie każdy powód zaprzestania pobierania jednego ze świadczeń otworzy im drogę do uzyskiwania zasiłku dla bezrobotnych. Nowe przepisy przewidują, że będzie to możliwe tylko wtedy, gdy pomoc została uchylona z powodu śmierci niepełnosprawnego członka rodziny. Dodatkowo były opiekun będzie musiał wykazać się odpowiednim okresem uzyskiwania wsparcia (365 dni w ciągu 18 miesięcy przed zarejestrowaniem w urzędzie pracy).